nog even...

...en dan is december weer afgelopen. Godzijdank!

Wat heb ik een hekel aan die maand. Het moét gezellig en leuk zijn.
Nou zo voel ik het niet.

Vroeger was het altijd een beladen periode omdat mijn moeder dan haar bezinningsmomenten had waar ze heel verdrietig van werd.
Later bracht ik de feestdagen wel eens bij vrienden door, maar dat benadrukte voor mij dan vaak dat ik alleen was; ik miste die gezelligheid maar voelde me ongemakkelijk als ik ergens was. Waarom? Besef dat ik na zo'n dag weer terug naar de leegte ging? Waarom kon ik niet genieten van het moment, van het hier en nu? Ik weet het niet.
Dus de laatste jaren blijf ik maar thuis; voel ik me het beste bij. Kan ik doen en laten wat ik wil.

Beledigingen

Beledigingen moeten in zand geschreven worden en complimenten in steen gegraveerd.

Arabisch gezegde

ziekenhuis bezoek

Vanmiddag met Maaike naar Frederique in het ziekenhuis geweest.
Ze zag er kwetsbaar en moe uit.
Via een infuus krijgt ze pijnbestrijding en anti-biotica.
De Reumatoloog denkt nu aan een "coccen" infectie, maar welke is pas duidelijk als de uitslag van de kweek bekend is.

Ik vond haar soms wat afwezig en dan weer (te) vrolijk. Deed me denken aan mijn moeder toen zij morfine als pijnbestrijding kreeg.

Frederique is nu toch wel blij dat ze opgenomen is. Hier krijgt ze de zorg die ze nodig heeft en voor Ageeth was het niet te doen om haar te verzorgen.
Voor beide is het niet leuk om zo oud&nieuw door te brengen, maar het is helaas niet anders. Gezondheid gaat boven alles.

Vrouwenvleugel

Deze flat heeft 10 appartementen waarvan 7 bewoond door vrouwen, daarom noemen we het hier ook wel eens "vrouwenvleugel".
Ageeth en Frederique zijn de “moeder-kloeken” van de flat. Door hun handicaps zijn ze praktisch altijd thuis en wipt iedereen regelmatig even bij hun binnen. Het zijn geen bemoeizuchtige roddeltantes, maar oprecht geïnteresseerde dametjes.

Mede door "de dames" heerst er een gemoedelijke sfeer in de flat; als er iets is staat bijna iedereen wel voor elkaar klaar.
Dat vind ik heel waardevol en bijzonder. Zeker in deze, vaak onpersoonlijke maatschappij.

Buuffie

Net Ageeth gesproken. Ze was vanmiddag met een rolstoeltaxi naar het ziekenhuis gegaan.
Er is door de reumatoloog een punctie van de schouder genomen bij Frederique; er wordt gedacht aan een virus in de botten. De uitslag van de punctie zal dat pas echt duidelijk kunnen maken. Ze ligt nu aan het infuus voor vocht en antibiotica.

Voor Ageeth is doodvermoeiend om "even" op bezoek te gaan. Als je afhankelijk bent van een rolstoeltaxi ben je min of meer aan de goden overgeleverd. Je kan wel tijden afspreken, maar 9 van de 10 keer houden ze zich daar niet aan. Ageeth kan niet zo lang achter elkaar in de elektrische rolstoel zitten en die ritjes met de taxi over hobbels en kuilen geven haar zoveel pijn, dat ze het haast niet op kan brengen.

Daarom heb ik met Maaike - ook een buurvrouw in onze flat - afgesproken dat wij samen morgenmiddag op bezoek gaan en dan wat spulletjes mee zullen nemen. Dan kan Ageeth morgen thuis blijven en een beetje bijkomen van vandaag.

Ideale schoondochter

Zo'n 7 of 8 jaar geleden heb ik na 3,5 jaar de lat-relatie met Erik verbroken omdat hij verliefd was geworden op een andere vrouw.
Ik ben super monogaam en vond - en vind nog steeds - dat als je echt van iemand houdt, je niet open staat voor iemand anders. Na veel samen gepraat en gehuild te hebben, heb ik de relatie uiteindelijk beëindigd. Ik pas er voor om "2e keus" te zijn. Dat was mijn tweede ervaring met degradatie van partner naar "zusje".

Vanmiddag kreeg ik een telefoontje en een vaag bekende stem zei "dag meisje, hoe gaat het met je? Ik heb zo vaak aan je gedacht".
Zat me suf te bedenken wie dat kon zijn.
Het telefoonnummer zei me niets en de stem...tja?
Ehm, sorry maar ik weet niet met wie ik spreek?
Met ma B. Het was de moeder van Erik.
Beide voelden we ons even ongemakkelijk.
Zij zei dat ze geen oud zeer op wilde rakelen, maar dat ze zo vaak aan me moest denken en dat ik altijd een speciaal plekje in haar hart heb gehouden.
Ik wist me niet zoveel raad daarmee; wat moet je daar nou op zeggen? Dank je wel?
Langzaam kwam ik bij van de verbazing; dit had ik nooit verwacht.
Deed me toch wel wat. Blijkbaar had ik een grotere indruk achter gelaten dan dat ik me bewust was. Oke, we konden wel met elkaar opschieten en ik heb hun wel eens geholpen. Maar dat vond ik niet meer dan normaal en echt niet zo bijzonder.

We hebben ruim 1 uur bij zitten kletsen. Niet eens zoveel over Erik. Die wilde ze ook niet vertellen dat ze contact met me had opgenomen, omdat dat blijkbaar nog steeds gevoelig ligt. Ik begrijp niet waarom; hij was degene die vrolijk vertelde dat hij verliefd op een ander was…niet ik. Maar goed, dat is zijn pakkie an. Hij woont wel nog steeds samen met die vrouw waar op hij toen verliefd was, dus zo slecht zal het wel niet met hem gaan.

Ma B. had het toentertijd heel lief gevonden dat ik hun een soort dank / afscheidsbrief had geschreven. Ze vertelde dat ze die brief nog steeds heeft. En ze bleef maar zeggen dat ik een speciaal plekje in haar hart heb gehouden en dat ze vaak aan me denkt.
Gezegd dat het prima met me ging (ahum). Had geen zin en behoefte om haar de waarheid te vertellen. Schiet niemand wat mee op, dus maar lekker in de waan laten dat het prima met zusje gaat.

Na het telefoontje kwamen natuurlijk wel meer herinneringen naar boven. Hè, voelt zo dubbel; vond het heel bijzonder en lief om te horen dat ze me niet vergeten is.
Maar de herinneringen aan de degradatie van toen, versterken het déjà vu gevoel van nu.

Buufje Frederique in ziekenhuis

Benedenbuuffie Frederique is vanmorgenvroeg opgenomen in het ziekenhuis in Amersfoort.

Sinds 2e kerstdag had ze heel veel pijn in haar rug en buik. Ze heeft toen van de huisartsenpost morfinepleisters gekregen.
Gistermiddag was de pijn nog erger geworden; al haar botten deden zeer en kon ze haast niet meer staan op haar voeten van de pijn. Via de huisartsenpost kreeg ze telefonisch door dat ze maar een 2e morfinepleister erbij moest plakken.

Rond 6.00 uur vanmorgen lag ze er heel slecht bij en had ze er ook koorts bij gekregen. Er is toen wél een huisarts gekomen.
Frederique is 82 en woont samen met Ageeth in een aangepaste benedenwoning. Ageeth is 79 en zit door haar handicap in een rolstoel. Voor haar is het onmogelijk om Frederique te helpen; is ook onverantwoord.
Toen de huisarts de situatie met eigen ogen zag, was dat hem ook wel duidelijk geworden en heeft hij een ziekenhuisopname in werking gezet.

Hopelijk komt Frederique er weer bovenop. In het ziekenhuis liggen is nooit leuk, maar zeker niet met deze dagen.

Top 2000

Sinds een paar dagen geniet ik weer van de Top 2000 op radio 2.

Ik heb om diverse redenen een hekel aan de kerst en oud&nieuw; die laatste dagen van december kunnen me niet snel genoeg voorbij gaan.

Maar de top 2000 maakt deze dagen nog een beetje uit te houden.
Veel nostalgische songs komen voorbij en roepen herinneringen op. Ik vind het grappig om te merken dat ik bepaalde riedeltjes nog steeds in mijn hoofd heb zitten.

De laatste tijd irriteerde me van alles; tv, radio, mp3tjes, zelfs het tikken van de klok kon ik niet hebben.
Maar nu merk ik dat het luisteren naar de Top 2000 me een bepaalde rust geeft. Komt misschien ook wel door het soort muziek. Veel oude nummers met herinneringen en veel rustige nummers.

Zag dat Bol.com er slim op ingespeeld heeft; ze hebben de hele lijst met de tijden wanneer de song gedraaid wordt, op hun site gezet met bij het nummer de CD waar het nummer opstaat. Slimme jongens.

dag niet hebben

Je zal maar een ééndagsvliegje zijn en je dagje niet hebben.

.

waarheid

Als de waarheid in het midden ligt, wil iemand mij dan vertellen waar het midden ligt?

Spinder

Een wijze les van Boeddha

Een vriend trok de lade van de kast van zijn echtgenote open en haalde er een klein pakketje gewikkeld in papier uit: "Dit is niet zomaar een pakje, dit is lingerie". Hij maakte het papier open en bekeek de zijde en het kant.
"De eerste keer dat wij naar New York gingen, acht of negen jaar geleden kocht ik dit. Zij heeft het nooit gebruikt. Zij wilde het voor een speciale gelegenheid bewaren, ik geloof dat dit wel het goede moment is."
Hij ging naar het bed en legde het bij de andere dingen die de begrafenisondernemers zouden meenemen. Zijn vrouw was zojuist overleden. Terwijl hij zich naar mij toe draaide, zei hij: "Bewaar niets voor een speciale gelegenheid, iedere dag dat je leeft is een speciale gelegenheid".

Schaduw

In het licht blijkt het monster vaak de schaduw van een vlinder.

Illusies

Verloren illusies zijn gevonden waarheden.

Multatuli

Belofte

Als iemand zijn belofte herhaalt, is hij van plan haar te breken.

Halbe

Klussen met Zusje

Jawel, ik heb het probleem met de afvoer van de afwasmachine opgelost. Ik verwacht namelijk niet dat de woningbouw dit jaar de afvoer nog komt vervangen.

Vanmiddag een tijd door de Gamma gebanjerd op zoek naar iets waarvan ik dacht dat ik daarmee de afvoerslang tijdelijk kan verlengen, zodat het water IN de gootsteen terecht komt.
Eerst dacht ik aan een PVC-buis. Maar ik had maar ongeveer 30 cm nodig en bochtjes nodig en die dingen gaan per meter. Dus maar verder zoeken of er iets passender te vinden was.
Bij de afdeling van materiaal voor het aanleggen van een centrale verwarming zag ik flexibele leidingen. Zou dat iets zijn? Was wel een paar meter, maar tja...ik moest toch wat. En dom, dom, dom ik had niet de diameter opgenomen van de afvoerslang dus twijfelde welke maat ik moest nemen.
Toch nog even verder gekeken. Bij de afdeling sanitair vond ik een flexibele afvoerbuis. Dat was het! De buis is van een soort harmonica-gedoe; kan je uittrekken en je kan er een bocht in maken. Perfect.

Thuis gekomen meteen aan de slag; vaatwasmachine zo dicht mogelijk naar de gootsteen geschoven, afvoerslang in die flexibele afvoerbuis en dat weer in de gootsteen.
Zag eruit dat het wel zou werken, maar de proef op de som moest nog gemaakt worden. Dus machine aan en toch maar voor de zekerheid dweilen in de buurt houden. Voor het zelfde geld zou de slang uit de gootsteen schieten als het water met redelijke kracht afgevoerd wordt. Maar nee, het ging helemaal goed!

Ik blij, benedenbuuf blij en nu is het niet vervelend als de woningbouw pas volgend jaar de afvoerbuis komt vervangen.

veranderen

Als je beseft hoe moeilijk het is jezelf te veranderen, dan begrijp je
hoe klein de kans is dat je anderen verandert.
Jacob M. Braude

begrijpen

Leg het mij uit en ik vergeet het. Laat het me zien en ik onthoud het misschien, maar betrek mij erbij en ik begrijp het.

Chinees gezegde

witheet

Ik ben woedend en teleurgesteld. Weet van gekkigheid niet waar ik het zoeken moet.
Nu is het genoeg geweest.

Waarom denken mannen dat als ze sorry zeggen, het daarmee afgedaan is en we weer vrolijk verder kunnen gaan?

Ik zou maandag naar Em gaan. De tijd zouden we nog afspreken. Vanavond zei hij via msn dat hij even aan het bijkletsen was, maar dat hij later zou bellen.
Om 22.30 h heb ik een smsje gestuurd dat ik naar bed ging, maar dat hij moest bellen als hij klaar was.
Was net in slaap gevallen toen hij een smsje om 00:30 h stuurde dat het niet door kon gaan omdat hij naar het UWV moest?!!
Ik bellen: dat weet je pas sinds vanavond?
Nee, zaterdag de brief ontvangen.
En je kon dat niet even eerder doorgeven?
Druk, ja ik had eerder moeten bellen, sorry.
Buiten dat ik werkelijk niet snap dat hij geen 2 minuten tijd kon vinden om het eerder te zeggen, is dit de zoveelste teleurstelling.

Genoeg is genoeg.

Ik had nog een kleine 'dagdroom' dat we misschien een van de kerstdagen of oud&nieuw samen konden doorbrengen, maar daar heb ik nu niet eens meer zin in. Ik weet nu wel zeker wat mijn plek is.

veroordelen

Mensen zonder oordeel trachten dit gebrek vaak te verbergen door alles te veroordelen.

(Peter Sirius, 1858)

tortelduifjes

Vanmiddag een tijdje met Nady zitten kletsen aan de telefoon.
De hele week is ze al een beetje down en verdrietig.
Gisteren was haar dochtertje jarig; ze is zelf na lang zwoegen voor haar Pro-Voet examen geslaagd; het overlijden van Ome Hans, allemaal dingen die ze anders met mam kon delen en dat nu heel erg miste.

Ze vertelde dat ze een klein "monumentje" voor mam heeft gemaakt. Foto, urntje, kaarsje en dat ze daar vaak naar moet kijken.
Tijdens het gesprek zei ze dat de tortelduifjes er weer waren. Sinds een weekje komen die steeds terug bij haar in de tuin. Toen ik zei 'goh, dat is symbolisch', wist ze niet wat ik bedoelde.


Op 9 Oktober, de dag voordat mam naar het hospice werd gebracht, zat ik in de tuin even te roken en bekeek twee tortelduifjes die afgevallen druiven van de grond pikten. Pa vertelde me dat die diertjes er bijna iedere dag wel even waren.
Ik had er een paar foto's van gemaakt om ze later aan mam te kunnen laten zien.
Dat had Nady niet meegekregen en wist daar dus niets van.

Juist nu Nady mam heel erg mist en dat die twee duifjes steeds even in haar tuin komen, tja, is dat toeval of...toch niet?
Daar mag iedereen zijn eigen mening over hebben, maar ik vind het wel heel symbolisch en mooi getimed.

Traantje

Met tranen in mijn ogen kijk ik naar de kerstkaart die ik vandaag ontvangen heb.
Een kaart met lieve woorden van pa op een door mam zelfgemaakte kaart.

Tranen omdat pa zich nooit eerder zo uitgesproken heeft en tranen om de kaart waar mam zo haar best op heeft gedaan.

domme vraag?

Ik moest een nieuwe lamp hebben voor m'n stalamp met dimmer.

Ik met de kapotte lamp naar zo'n doehetzelf-megawinkel. Op zoek naar zo'n zelfde lamp. Hing daar een heel rijtje van die lampen met verschillende lengtes.
Hm, moet ik alleen kijken naar de lengte of zit er nog meer verschil tussen?

Ik schoot een wat oudere vakkenvuller aan die in dat gangpad aan het bijvullen was.
Meneer, kunt u mij misschien uitleggen hoe de je herkend dat je de juiste lamp hebt. Hij keek wat geirriteerd op met zo'n "ohw, weer zo'n domme huisvrouw-vraag" blik. Hoe bedoelt u?
Nou, gewone lampen hebben kleine en grote fittingen en dan ook nog verschillende wattages. Hoe zit dat met deze lampen? Ik zie dat er verschillende lengtes zijn, maar waaraan herken ik de juiste die ik nodig heb?
Als je een bouwlamp wil hebben moet je de langste nemen. Hoe kleiner, hoe minder licht.
Oh, oke.
Dat was niet echt antwoord op mijn vraag, maar ik had het vermoeden dat ik van deze man nooit een goede uitleg zou krijgen, dus hield het daar maar bij en heb een lamp gekocht met dezelfde lengte.

Mijn stalamp doet het weer, maar ik ben geen steek wijzer geworden.

Zit niet anders op dat ik de volgende keer de kapotte lamp gmaar weer mee te nemen en ga vergelijken. Totdat iemand me wel kan uitleggen hoe die maten eigenlijk werken.

Afvoer

Jammer dan.
Vanmorgen kwam er een serviceman namens de woningbouw om de verstopping van de afvoer van de afwasmachine te verhelpen.
Met 1 blik op de afvoerpijp en een klopje erop, zei hij dat hij helaas niets kon doen.
Het is een hele oude metalenbuis die waarschijnlijk van binnen aan het roesten is. Als hij met de trekveer bezig zou gaan, zou de buis door de kracht waarschijnlijk helemaal stuk gaan. Nou da's fijn. En nu?
Er moet een loodgieter komen om die afvoer te vervangen en aangezien de buis achter de keukenkastjes verdwijnen, moet de loodgieter daar ook bij. Oh, joepie de poepie.

De serviceman zou een rapportje sturen naar de woningbouw, maar om dat de feestdagen er aan komen adviseerde hij me om het zelf ook te melden. Zou misschien iets meer druk achter zetten.

Heb de woningbouw maar een mailtje gestuurd met meteen de vraag erbij of ik misschien nu wel in aanmerking kom voor een nieuw keukenblok. Acht jaar geleden kwam in nog niet in aanmerking omdat mijn keuken toen pas 7 jaar oud was. Heb geen idee hoelang de levensduur zou moeten zijn, maar wie weet gaan ze nu eens even checken.
Zou wel fijn zijn.

Maar goed, eerst een creatieve oplossing bedenken voor de afwasmachine...behalve dan zelf weer gaan afwassen. Ik kan hem wel iets dichterbij de gootsteen schuiven, maar net niet ver genoeg om de afvoerslang erin te leggen.

Ome Hans

Op de heenreis hebben Nady en ik lekker zitten kletsen. Het was wel een hindernisbaan; veel files en ongeduldige bestuurders die een ander geen ruimte gunden. Ik had stilletjes gehoopt dat we ruim op tijd aan zouden komen zodat we In Geleen nog even snel een echte vlaai konden kopen. Dat is zo'n traditie van vroeger; als je in Limburg bent neem je een vlaai mee naar huis. Maar door de files en noodgedwongen plaspauze waren we daar te laat voor.

Het was een waardig en mooi afscheid van ome Hans gisteren.
Zijn 5 kinderen hadden er een hele persoonlijke dienst van gemaakt.
Een kleindochter zong een lied een van zijn dochters hield een mooie toespraak.
En alle kleinkinderen zette als laatste eerbetoon een kaarsje bij de kist. Dat vond ik heel ontroerend om te zien.

Nady had het er erg moeilijk mee; het riep herinneringen en emoties op over mam en aan pap kon ik merken dat hij het liefst ergens anders zou willen zijn. Hij was heel onrustig. M&T hielden hem heel erg in de gaten; tot het overdrevene af. Ik kan daar niet zo goed tegen.

weer een crematie

Morgen gaan Nady en ik samen naar Geleen voor de crematie van ome Hans.
Pa gaat er samen met M&T ook naar toe.

Trots

Ik ben super-trost op Nady.
Ze belde en zei dat ze nieuws had: ze was geslaagd voor haar Pro-Voet examen!
Joepie!

Ze heeft zo verschrikkelijk haar best gedaan!
Door haar dyslectie is leren altijd al heel erg moeilijk geweest. Vaak kreeg ze te horen “ach, dat kan je toch niet”. Daarbij kwam dat als ze examen moest doen, er vaak weer wat met mam aan de hand was, alsof de duvel er mee speelde.

Ze had wel al een aantal modules, maar niet een complete diploma van Pro-Voet en dat is toch belangrijk en een bevestiging dat je een goed opgeleidde pedicure bent.

Dit jaar had Pro-voet voor het eerst de mogelijkheid om versneld het examen te doen. Dat was speciaal voor mensen die of bij een ander opleidingsinstituut een diploma behaald hadden, of niet alle modules bij Pro-Voet hadden behaald.
Voor Nady was dit de laatste keer. Als dit niet lukte zou ze er helemaal mee stoppen. Terwijl ze het zo goed doet en kan. Ze heeft er zoveel energie, tijd en geld in gestoken, maar als het niet zou lukken dan “mocht” het blijkbaar niet zo zijn.

En juist toen het met onze moeder weer slecht ging, kreeg ze bericht dat ze toegelaten werd voor dit versnelde examen. Ja hoor, natuurlijk weer.
Ondanks de stress, heeft ze in oktober toch haar portfolio en ondernemingsplan ingediend. Naar aanleiding daarvan werd ze toegelaten tot het theorie- en praktijkexamen op 26 november. Met een bepaalde koppigheid van “ik zal ze een poepie laten ruiken” en ter nagedachtenis van mam, heeft ze het examen gedaan. De uitslag zou 3 weken op zich laten wachten.

En vandaag kreeg ze de brief: het staat zwart op wit…ze is geslaagd!

Van blijdschap en opluchting huilde ze; ik heb 11 januari een officiële diploma uitreiking..heb ik nog nooit gehad. You did it girl!

oud zeer

Vanavond bijna 3 uur met een oudere nicht, Tanja, uit Limburg aan de telefoon gezeten; een dochter van de nog levende zus van mijn moeder.
We hadden het o.a. over onze moeders, hoe verschillend maar ook weer zo gelijk ze waren. Beide waren ze niet echt een moeder voor ons. Het was ook voor haar net andersom; wij moesten als kind zorgen voor onze moeder.

Waar ik erg door geraakt werd, is dat Tanja vertelde dat haar vader er vroeger altijd op gehamerd had dat ze uit de buurt van ome Karel moest blijven; dat hij niet te vertrouwen was.
Ome Karel was de echtgenoot van de zus van mijn vader. Zij woonden in dezelfde straat als wij en op weg naar school moest ik daar altijd langs.
Deze ome Karel vond het nodig om mij op 6-jarige leeftijd sexueel te misbruiken.
Ik weet daar alleen nog flarden en de emoties van, maar dat heeft wel een grote invloed op mijn verdere leven gehad.
Door mijn ouders is het altijd dood gezwegen.
In die tijd werd er nauwelijks over gepraat en waarschijnlijk wisten zij zich er ook geen raad mee. Maar dat neemt niet weg dat het verdriet, wantrouwen, schaamte en de pijn van dat moment nog in me zit.
Een paar jaar geleden heb ik een poging gedaan om er toch een keer over te praten met mijn ouders, maar toen zeiden ze glashard dat ze dat niet meer wisten. Dat heeft me heel erg gekwetst. Alsof het er niet toe doet, alsof IK er dus ook niet toe doe. Vooral doodzwijgen.Terwijl ze er wel met Nady over gehad hadden. Zelfs nog in juli dit jaar. Ze wisten het nog dondersgoed!

Nu Tanja vertelde dat haar vader haar zo vaak gewaarschuwd had en dat dit al gebeurde voordat hij zich aan mij vergreep, voel ik een nieuwe boosheid en ik weet niet wat voor andere emoties nog meer. Die waarschuwing was niet voor niets. Hij had het waarschijnlijk al eens eerder gedaan.
Ze hadden me nooit alleen met die vent mogen laten zijn!!
Weet niet wat ik daar nu weer mee moet. Wil die boosheid niet meer in me. Maar overkomt me wel. Baal ik van.

Urn

Maandag kwam ik om 12.45 h aan bij het crematorium in Driehuis (bij Velzen) , waar mijn vader, 2 zussen en 1 zwager ook net aangekomen waren.
Nady vertelde toen dat ze een telefoontje uit Limburg had gehad. Ome Hans was smorgens om 9.00 uur overleden.
Heel raar, sta je bij een crematorium om de as van je eigen moeder op te halen; hoor je dat een broer van haar overleden is.
Het is sowieso heftig dit jaar; haar oudste broer, mijn moeder zelf en haar middelste broer in 5 maanden tijd achter elkaar overleden. Er blijven er nu nog 1 broer en 1 zus achter.

Maar goed, wij het gebouw in waar de toonzaal en gespreksruimtes waren.
Mijn vader had een mooie oude vaas met “deksel” van thuis meegenomen. Mijn moeder was altijd heel trots op die vaas.
Hij had er 1,5 week geleden met mijn jongste zusje al eens over gehad. Misschien dat het wel wat was om de as daar in te doen, maar hij wist niet of dat wel mocht. Waarom niet? Neem hem anders gewoon mee. Dat had hij dus gedaan.

Na de formaliteiten, kwam de asbus tevoorschijn. Ik zei om het een beetje luchtig te maken, “daar is ze weer”. Dat werd niet zo gewaardeerd geloof ik. Mijn vader reageerde een beetje kribbig “nou!”.

Er was volgens mij een communicatiestoornis geweest, want de man zei “u komt de as op halen”. Nou, nee. Kan/mag de as ook in deze vaas? Ja hoor, geen probleem. De man maakte direct aanstalte om dat te gaan doen. Dus ik snel, ehm…mijn zusje en ik zouden ook een klein beetje as willen hebben. Zijn er ook kleine urnen daarvoor? Ja hoor, kijkt u maar even rond in de showroom.
Dus mijn jongste zusje en ik gauw daar naar toe; weg uit de ongemakkelijke sfeer die in de spreekkamer heerste.

Er stonden wel hele mooie en dure urnen, maar voor mij ging het er alleen maar om dat ik de as ergens in kon bewaren tot de bomenplantdag op 29 november 2008.
Nady wil het ook bewaren voor als mijn vader ook overleden is en dan van hun beider as een glasobject of sieraad laten maken. Dus wij op zoek naar een eenvoudige kleine urn. Ik vond al snel een van steen; eenvoudig model, en niet te duur.
Ik op zoek naar die man. Was hij net bezig om de as van de asbus naar de vaas over te hevelen. Ik vond dat eigenlijk wel interessant om te zien. Toen ik vroeg of hij het vervelend vond zei hij “nee hoor, als je dat interessant vind geen probleem. Als je het naar had gevonden, was je er niet bij komen staat.” Dat was helemaal waar.
Gemiddeld blijft er ongeveer 1,5 kg as over van het lichaam van een volwassenen en kist samen. Qua structuur lijkt het een beetje op zand wat je in een vogelkooitje gooit. Alleen de kleur is grijzig met wat witte en zwarte korreltjes.
De man schepte ondertussen met een gewone huis-tuin-en-keuken lepel wat as in het urntje en kitte het dicht met siliconenkit. Voordeel van kitten is dat het later redelijk gemakkelijk te openen is met een mesje, dan als het dicht gelijmd zou zijn.
Nady had ondertussen voor een zelfde kleine urn als ik gekozen, alleen in een lichtere tint.

Na een kop koffie kwam de man met de gevulde urnen. Na het afrekenen vertrokken we weer.
Op weg naar de uitgang kwamen we een vrouw tegen die Karin en ik ergens in juli of augustus gesproken hadden. Wij hadden toen de behoefte om vooraf ons te laten informeren over wat er allemaal mogelijk is. We hadden toen een heel prettig en open gesprek met die vrouw. Ze vond het heel bijzonder dat we ons vooraf wilden oriënteren. Ontroerde haar best een beetje. Blijkbaar heeft dat gesprek wel indruk op haar gemaakt, want toen ze ons zag herkende ze ons en vroeg ze “is het gelukt?” Nady en ik in koor ja, we hebben allebei een beetje as en ik liet haar het urntje zien. Ze was blij voor ons dat het uiteindelijk toch gelukt was.

Daarna ben ik terug naar huis gegaan. De anderen gingen terug naar het ouderlijk huis.
In de auto voelde het even alsof mijn moeder met me mee reed. Ik had een CD van Il Divo aan staan en op een gegeven moment klonk het lied “mamma”. Kreeg toen wel even tranen in m’n ogen.

wilde ik niet!

De laatste tijd ben ik zo labiel als een deur.
Daarom heb ik pa denk ik ook een tijdje niet gebeld. Was te bang dat ik zou "breken" als hij zou vragen "en hoe gaat het met jou?".

Morgen heeft hij met Martha en Jan een afspraak bij Westerveld om een urn uit te zoeken. Ik zou graag een beetje as van mam willen hebben, dat ik volgend jaar op 29 novemberbij de te planten boom in het Wilhelminabos uit kan strooien. Maar pa heeft zich daarover steeds een beetje op de vlakte over gehouden.
Als hij het wel goed vind, is het wel zo handig als ik morgen ook naar Westerveld gaat. Maar als hij het niet wil, tja dan heeft dat geen zin. Ik weet dat Nady er wel bij zal zijn omdat zij ook een klein beetje as wil hebben. Maar ik voel me niet sterk genoeg om er een strijd van te maken.
Steeds uitgesteld om pa te bellen en het er over te hebben. Maar nu moest ik toch wat doen, dus vandaag een paar keer gebeld. Net pas lukte dat.
Hij was gezellig samen met Nady, haar man en dochtertje naar Amsterdam geweest en net thuis.
Hij vroeg, of zei eigenlijk "het gaat niet zo lekker met je he". Nee zei ik met een jankstem. Godsamme, dat wilde ik juist niet! Mezelf vermannen en snel gevraagd of hij er mee kan leven als ik ook een beetje as van mam wil hebben. Ja, dat is wel goed. Na afgesproken te hebben dat ik wel met Nady afspreek hoe en waar we elkaar morgen dan zien, snel het gesprek beëindigd.

Baal hier zo van! Ik wilde niet janken. Ik wil niet ziek, zwak en misselijk zijn. En al helemaal niet dat een ander dat ziet en zeker pa niet. Hij kan er toch niets aan doen en heeft al genoeg eigen sores aan zijn hoofd.

Zusje moet sterk zijn.

HSP?

Ik heb er wel eens over gehoord en gelezen; HSP. Maar is dat weer een naampje voor iets twijfelachtigs of zit er een bron van waarheid in; bestaat dat echt?

Highly Sensitive Person of in gewoon Nederlands, hooggevoelig persoon.

De laatste weken duikelt de kreet HSP weer op in mijn leven. In gesprekken, in mijn overpeinzingen.
Vandaag een aantal sites over dit thema bekeken. Deze site vond ik wel interessant; ik herken veel van wat er geschreven staat in mezelf.

Kenmerken van hooggevoelige personen:

> voelen stemmingen van anderen goed aan
> nemen gedetailleerder, subtieler en intenser waar
> ervaren, reflecteren en voelen diep en intensief
> hebben afkeer van specifieke indringende prikkels
> worden geprikkeld door dingen die anderen niet schijnen op te merken
> raken sneller verzadigd door (bepaalde) prikkels
> worden meer dan gemiddeld door bijvoorbeeld natuur, kunst of muziek geroerd
> denken vaak na over hun roeping
> filosoferen graag en veel en hebben een rijke innerlijke belevingswereld
> dromen, fantaseren en overwegen veel
> zijn opmerkzaam en aandachtig
> functioneren heb beste in hun eigen tempo
> zijn goed in het signaleren en vermijden van fouten
> vinden het prettig en hebben het nodig om tijd alleen door te brengen
> hebben rechtvaardigheid en respect hoog in hun vaandel staan
> zijn vaak plichtsgetrouw en anticiperend op de behoeften van anderen
> hebben relatief meer last van spanning, stress en fysieke klachten zoals hoofdpijn, maag/darmklachten en huidirritaties en allergieën
> hebben last van stemmingswisselingen en sterke emoties
> lopen groter risico op depressiviteit, chronische vermoeidheid en verslavingen
> vinden kwaliteit en bevrediging van het werk zeker zo belangrijk als het financiële inkomen.

Ik kwam ook een paar tests tegen. Of die allemaal wetenschappelijk verantwoord zijn, is natuurlijk de vraag. Maar ik denk wel dat het een indicatie kan geven.
Bij deze test had ik een score van 21.

Ik kreeg laatst een tip van iemand om het boek "Hoogsensitiviteit als kracht" van Carolina Bont te lezen. Vanmiddag heb ik dat maar eens besteld bij Bol. Hoewel ik me de laatste tijd erg slecht kan concentreren, wil ik het toch proberen te gaan lezen. Wie weet vallen er een aantal kwartjes.

Nu al?

Ja hoor, het vuurwerk is weer in het land.

De ettertjes zijn nu al weer bezig om geesten te verjagen.

Hoop dat er dit jaar geen lawinepijl in onze brievenbussen gegooid wordt. In 2002 was dat wel het geval.



Als er iemand langs gelopen was, had het heel slecht af kunnen lopen.

Slecht gesternte dit jaar?

Vanavond kreeg ik te horen dat Ome Hans, de middelste broer van mam, met spoed opgenomen is in het ziekenhuis met een zware longontsteking. Zijn toestand is heel zorgwekkend.

Op 26 juni dit jaar is de oudste broer van mam, Douwe overleden.
Mam is op 23 oktober jl. overleden.

En nu is ome Hans ernstig ziek.

Waterballet

Afgelopen zaterdag belde de benedenbuuf op; of er iets engs in mijn keuken aan de hand was?
Ehm, nee, nou ja, de afwasmachine staat aan. Er kwam bij haar aan de binnenkant van het keukenraam water naar beneden en buiten was het droog. Oeps. Bleek dat mijn afwasmachine de boosdoener was. Meteen stop gezet en naar de benedenbuuf. Haar gordijntjes druppelde vrolijk na…op de vensterbank, waar ook een geluidsbox op stond. Langzaam stopte de binnenregen en handdoeken deden de rest. Zo te zien niet al te veel schade, maar als ze die toch nog zou ontdekken zou ze me dat doorgeven.

Heb die middag van schrik even niets met dat ding gedaan; wist even niet wat ik moest doen. Zondag met dweilen en emmers het water dat er nog in stond weg laten pompen. Dat moest er toch uit.

Ik had even een paar dagen niet de moed om te gaan zoeken naar de oorzaak. Maar gisteren de afwasmachine toch maar van zijn kant geduwd en gekeken of ik kon ontdekken waar hij lekte. Kon ik dus niet. Zou het dan misschien de afvoer zijn?
Heb een fles ontstopper gekocht en dat volgens de gebruiksaanwijzing toegepast.
Op een gegeven moment hoorde ik “plop” en liep het hete water vrolijk door…ha! Opgelost.!

Meestal zet ik de afwasmachine ’s avonds aan, maar dat dorst ik nu nog niet. Moest zekerheid hebben of het echt wel opgelost was. Dus vanmiddag hem volgeladen en aangezet.
Helaas pindakaas, bij de eerste keer afpompen hoorde ik het watergekletter weer!
De emmer en dweilen had ik uit voorzorg bijdehand; machine uit en dweilen maar. Direct belde de benedenbuuf. Even niet opgenomen; eerst erger voorkomen. Belde haar later terug; ja ik weet het. Is het erg? Niet zo erg als de vorige keer.

Baal hier zo van.
Niet alleen dat de afvoer blijkbaar nog steeds verstopt is, maar ook dat onze keukens “lekken”. Morgen toch maar de woningbouw bellen, want volgens mij is dat niet goed.
Misschien kunnen die me ook vertellen wat ik nog kan doen met die afvoer. Zal wel een “mannetje bellen” worden.

ik hou van je

Je zei zo vaak "ik hou van je." "Ik wil je nooit verliezen."
Ik hou ook zielsveel van jou.

Maar nu dringt het pas echt goed tot me door dat jij ook houdt van bloemen, een wijntje, een warm bad, je hond.

Die vier woordjes kregen vandaag ineens een hele andere betekenis voor me.

Hallo zusje, kom maar weer binnen.

Beter iets moois te verliezen...

Kan niet slapen, zit weer in m'n omgekeerde dag/nacht geloof ik.

Met de media player zachtjes aan, zat ik wat te surfen en Mahjong te spelen toen me tekst van de song "Heilige Antonius" van Rowwen Hèze op viel
"Soms is het beter iets moois te verliezen, beter verliezen dan dat ge het nooit hebt gehad"

Is dat zo?
Ja, je hebt de herinneringen aan het moois en dat pakt niemand je meer af.
Nee, het gemis van dat moois kan verrekte pijn doen en je vraagt je af; wat ging er mis? Wat heb ik verkeerd gedaan?

2e reactie

Ongelofelijk!
Vandaag een 2e reactie ontvangen op mijn mailtje van 13 oktober jl. aan de leden van de commissie Gezondheid & Welzijn van de tweede kamer.
Deze kwam van namens Kees Vendrik van Groen Links.

Geachte mevrouw,

Hartelijk dank voor uw e-mail van 13 november 2007 die wij in goede orde hebben ontvangen. Wij stellen het zeer op prijs dat u de moeite heeft genomen ons te schrijven. Voor GroenLinks zijn vragen en opmerkingen uit de samenleving heel belangrijk.

Kees Vendrik heeft uw mail gelezen en mij gevraagd u het volgende te laten weten. Wij zijn onder de indruk van uw persoonlijke verhaal en zijn het helemaal met u eens dat er nog heel veel anders en beter moet. U kunt er van op aan dat uw opmerkingen ter harte zijn genomen door onze fractie. GroenLinks vindt het belangrijk dat mensen humaan en waardig kunnen sterven. Daarnaast zijn wij het met u eens dat de zorg effectiever moet worden ingezet en er geen onnodige kosten gemaakt moeten worden, bijvoorbeeld door onvrijwillge opname in het ziekenhuis, omdat hulp thuis niet geboden en vergoed wordt.

Uw bericht is onder de aandacht gebracht van de beleidsmedewerker die gespecialiseerd is in dit onderwerp. Deze zal uw opmerkingen, in overleg met onze kamerleden en uiteraard anoniem, gebruiken in de voorbereiding van het politieke debat met de regering of op een andere manier aan de orden stellen.

Tot slot willen wij u nog laten weten dat GroenLinks zich graag wil inspannen voor een Nederland waar de zorg en ook de terminale zorg goed geregeld is.

Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Met vriendelijke groet,

Publieksdienst
Tweede-Kamerfractie GroenLinks

Ik heb maar even terug gemaild; bedankt voor de reactie en geschreven dat mijn moeder inmiddels overleden is. En als ps-je gezegd dat mijn mail niet van 13 november, maar van 13 oktober was. Ach ja, beter laat dan nooit, toch?

5 Leden hebben tot op heden niets van zich laten horen. Volksvertegenwoordiging? Normen en waarden? Ehm....tja, ach....even geen tijd voor blijkbaar.
Dan moeten ze hun e-mailadres ook niet openbaar maken.

Platenspeler

Vandaag heb ik de USB-platenspeler ontvangen die ik bij Conrad besteld had.

Had er wel een eerder aan gedacht om er een te kopen, maar dat was er nooit van gekomen. Bij Conrad was er een in de aanbieding die je via een USB op je PC kan aansluiten, inclusief software. Heb deze mezelf maar cadeau gegeven.

Ik heb nog iets van 200 LP's en aan vele kleven nostalgische herinneringen. Mét tikken. Kan ik die weer eens luisteren en omzetten naar mp3tjes.

auto spik en span

Afgelopen maandag had ik mijn auto voor het schadeherstel naar de garage gebracht.
Als vervangende auto stond er een mini voor me klaar. Wat leuk! Alleen bleek het een automaat te zijn. En daar heeft deze tante welgeteld één keer in gereden - in de States - en dat ging niet goed. Bij een stop voor het eerste de beste verkeerslicht vlogen alle neuzen zowat tegen de voorruit. Dus sorry, maar geen automaat voor mij.
Ik kreeg toen een Aygo mee. Ook een klein krengetje. Sober maar wel pittig.

Het geluid deed me een beetje denken aan een "Eend".
Mijn eerste auto waarmee ik in 1978 begonnen ben. Natuurlijk hingen daar gordijntjes in ;) De eerste was een groene 2CV-4, mijn tweede was een blauwe 2CV-6...die ging iets harder :) Rijden in die dingen was alsof je danste over de weg. Maar je moest er niet naar wijzen, want dan had je al een deuk. En een lekke achterband was een ware ramp; je bleef maar krikken. Ach, wat een nostalgie.

Maar goed, ik heb mijn eigen auto weer terug. Er is geen spoor van de schade meer te zien en ze hebben hem zelfs van binnen helemaal schoongemaakt. Service hoor.

Bezwaarschrift

Vandaag eindelijk mijn bezwaar met 28 pagina's als bijlagen, naar het UWV gestuurd.
Heeft me 1,5 week gekost voordat ik het goed en zo volledig mogelijk op papier had. Heb 4 verschillende berekeningen kunnen maken, maar geen van allen komen op het bedrag uit wat zij bepaald hebben. Ik snap hun logica werkelijk niet!
Kon me er niet zo goed op concentreren. Maar ik voel me zo verschrikkelijk gen**id, dat ik dat bezwaar toch wilde indienen. Ben er goed "ziek" van en het voelt zo oneerlijk allemaal.

Ben benieuwd hoe dat af gaat lopen.

4711

Vanmiddag met Nady naar pa geweest.
De CD en kopie voor Martha gegeven.

Hij had de woonkamer iets anders ingericht. De sta-op-stoel was van de week opgehaald door de thuiszorg en daardoor was er zo'n leegte ontstaan. Daarom had hij in z'n eentje het een en ander verzet.
Het bordje van invalideparkeerplaats voor de deur, was ook al door de gemeente weggehaald. Dáár zijn ze wel rap mee.
Allemaal kleine dingetjes die aan mam herinneren worden "weggerukt". Lijkt me best moeilijk voor hem, maar hij reageerde er niet zo op toen ik hem dat vroeg.

Pa vertelde dat wel hij van de week even naar de duinen is geweest om te wandelen. Ben blij dat hij dat gedaan heeft; deed hij altijd al graag... zijn rustmomentjes.

Nady zou zijn haren knippen en moest daarvoor wat spulletjes uit de slaapkamer halen; de geur van 4711, wat mam steeds op een zakdoekje wilde hebben, hing daar nog in de lucht.

Schade opname

Vanmorgen tussenpersoon van m'n autoverzekering gebeld om de schade te melden.
Als ik mijn auto bij een garage laat repareren die aangesloten is bij Schade-Garant, dan regelen ze onderling de kosten en hoef ik niets voor te schieten.

Mijn eigen garage is ook aangesloten bij Schade-Garant, dus vanmiddag meteen even daarheen gegaan om de schade te laten opnemen en een afspraak te maken.

Dat wordt een nieuw "frontje". Tank is gelukkig niet beschadigd. Hoewel ik tegen de trekhaak van het busje voor me geduwd was, was daar geen zichtbare schade.
Schatting reperatie circa € 1.500,= en ik ben hem zeker 4 dagen kwijt. Krijg wel een vervangende auto. Afspraak is aanstaande maandag.

Dat past niet!

Moest vandaag tanken.
Het was druk en ik stond stil voor de pomp, netje te wachten op mijn buurt.
Toen een Poolse vrachtwagen chauffeur dacht dat zijn oplegger kleiner was dan dat ie in werkelijkheid was. Hij was al 1 keer achteruit gereden om te proberen zijn vrachtwagen goed te krijgen. Maar helaas pindakaas, ging dus net niet *doink*.
Mijn auto werd naar voren tegen het busje wat voor me stond te tanken geduwd. Stond shocking klem.

Wat was ik boos op die vent.
Van de schrik en waarschijnlijk ook van de boosheid “op de hele wereld”, kreeg hij een aardige Duitse giftige vloedgolf van mij over zich heen.
Een vrouw die stond te tanken zei "ik heb het gezien hoor! Moet mijn kinderen ophalen van school, maar hier is mijn telefoonnummer".
Iemand van de BP kwam direct met een camera en ging foto's maken.
En ik, ik moest even nadenken wat ik moest doen.
Politie bellen; het is een buitenlandse wagen, dus lijkt me wel verstandig dat de politie komt.
Oke, na die gebeld te hebben zelf ook foto's met m'n mobiel gemaakt.


En toen maar wachten op de politie. Ik vermeed die chauffeur maar want ik had hem nog steeds goed zitten. Het is maar een ding een auto en nee, niemand was gewond. Maar godsamme, een kind kon zien dat dat niet ging passen.
Een medewerkster van BP bracht me een bekertje koffie en bekeek de schade ook even...zonde hè. Yep.

Toen ik het schadeformulier aan het invullen was, kwam de politie. Een nam mijn verhaal en gegevens op, de ander hetzelfde bij die Pool.
Toen dat klaar was legde de agente uit hoe die Pool bij de A27 kon komen. Dacht nog stiekum, stuur hem nou de andere kant op...krijgt ie lekker 4 rotondes voor z'n kiezen. Oh wat ben ik af en toe een vals kreng.

Boom Wilhelminabos

Vandaag heb ik de herdenkingsboom bij het Wilhelminabos geregeld.
Het boompje wordt op de 'Bomen voor het leven'-dag op 29 november 2008 gepland.

Een monument
"Een ere-monument voor mensen die aan kanker zijn overleden." Zo beschreef een bezoeker de Gedenkplek in het Koningin Wilhelminabos. Op deze Gedenkplek staan glaspanelen met namen van dierbaren die aan kanker zijn overleden. Namen die de herinnering levend houden.

Rondom de Gedenkplek vormt zich nu een bos. Dat bos symboliseert het leven. Het groeit, biedt beschutting, sterft af en geeft daarmee leven door. Het bos biedt ook rust en ruimte voor onze herinneringen, voor vreugde, voor verdriet.


Ik vind dit een mooie manier om mam te herdenken. Toch een plekje waar je naar toe kan gaan als je daar behoefte aan hebt. En de gedachte achter het ontstaan van dit bos vind ik ook mooi...herdenken en leven "doorgeven".

Handtekening

Vandaag met samen met Nady naar pa geweest.

Een van de formaliteiten was, dat wij als erfgenamen een handtekening moesten zetten op een formulier van de postbank om te stemmen in het wijzigen van de tenaamstelling en gemachtigden van de girorekening.
Allemaal van die regeldingen waar je eigenlijk nooit bij stilstaat.

Pa voelde zich niet lekker. Hij zei dat hij gisteren veel geslapen had; hij bleef maar rillen en kon dat maar niet stoppen. "Pap, uw lichaam huilde" dacht ik, maar heb dat niet hardop gezegd. Vooral geen emoties tonen, dat is het devies van pa.

Het is logisch dat hij kapot is; geestelijk en lichamelijk. De laatste 7 jaar heeft hij steeds intensiever voor mam moeten zorgen. Dat vreet.
Ik ben er van overtuigd dat hij zich goed kan redden; heeft hij in die jaren wel geleerd onder "supervisie" van mam. Hij heeft nu even tijd en ruimte voor zichzelf nodig om alles op zijn manier te verwerken.
Ik hoop alleen niet dat zijn hartproblemen op gaan spelen nu het "kan".

Oh ja, de CD had pa al meerdere keren geluisterd. Hij vond het mooi, en jij (Nady) hebt het heel mooi gedaan hoor!.
Met z'n drietjes de CD geluisterd....ieder verzonken in eigen gedachten.

Ik heb de CD meegekregen om kopietjes te maken. Zal er ook maar netjes een voor Martha maken.

Griepprik

Had gisteren de griepprik moeten halen. Helemaal vergeten.

Nadat ik de situatie aan doktersassistente uitgelegd, kon ik hem vanmiddag halen. Joepie. Nee, onzin. Is zo gebeurd en je voelt er niets van.

Weet niet wat nou goed is; wel of niet halen.
Daar zijn de meningen nogal over verdeeld geloof ik. Heb me daar eerlijk gezegd nooit zo in verdiept.
Maar ik neem aan dat de medici niet voor niets die richtlijnen hebben opgesteld en als ik in de risicogroep val, dan zal het wel beter voor me zijn...denk ik.
Is nu het derde jaar en heb er toen geen last van gehad en ook geen griep....duzzzz

Geen verdriet om haar dood?

Vandaag even bijgekomen.

Ben moe, voel me leeg, maar voel geen verdriet om de dood van mijn moeder.

Heb ik misschien gedurende haar leven al gerouwd en verdriet gehad om het gemis van een moeder? En de laatste jaren al onbewust afscheid van haar genomen?

Een moeder die onvoorwaardelijk liefde geeft, die je steunt en troost, de je waardeerd zoals je bent, die er is als je haar nodig hebt.....

De laatste weken waren "functioneel"; er moesten dingen gedaan worden, ze moest verzorgd worden, ze had troost en warmte nodig, ik moest zorgen... zorgen voor haar, voor pa, voor Nady, voor de lieve vrede...

Ja, ik ben moe en leeg, heb verdriet; maar niet om de dood van mijn moeder.
Is dat erg?

Oeps, de CD

Martha belde om te vragen of Nady en ik langs pa wilden gaan om een handtekening te zetten op wat formulieren. Oke, ik bel Nady wel en zal pa laten weten wanneer we komen.

Martha vertelde dat ze gisteren een doos mee hadden gekregen waar o.a. de linten en het condeleanceregister in zaten. In die doos zat ook een CD met de geluidsopname van de dienst. Oeps.
B: Oh?
M: "Ja dat doen ze tegenwoordig vaker."
B: Mooi hoor. Daar wil ik wel een kopietje van maken.
M: "Dat moet pa beslissen."
Pfff, gaan we weer.

Ik kreeg Nady na dit gesprek niet te pakken, dus belde haar na 2 uurtjes ofzo.
Afgesproken dat we morgenmiddag naar pa gaan.
Ze vertelde dat zij Martha gebeld had, en dat zij ook van de CD hoorde. Nady had zich ook van de domme gehouden en ook gezegd dat ze daar dan graag een kopietje van wilde hebben. Martha "natuurlijk geen probleem" ???

Zoals mam vroeger wel eens zei "niet druk om maken Lena".
(Wie was die Lena eigenlijk?)

crematie

Gisteren was de crematie van mam.

'sMorgens om 9.45 eerst bij de benedenbuufies koffie gedronken. Even opladen.
Daarna naar Haarlem.

Om 12.00 kwam de lijkwagen met 1 volgauto.
Nady, man en kids zouden met hun eigen auto er achteraan rijden. Pa van de week gevraagd of Nady en ik bij hem en Martha en Jan in de volgauto wilden. Logischerwijs wilde Nady met haar kids en man rijden; ik had maar ja gezegd. Was liever met eigen auto gegaan, kon ik tenminste roken en eigen muziek luisteren, maar wilde pa niet teleurstellen, dus ik zou bij hun in de volgauto gaan.
Tijdens het voorbereidend gesprek had ik gevraagd of het mogelijk was dat er iemand van de begrafenisonderneming voor de auto de straat uit kon lopen. Dat gebeurde nu ook. Vind ik heel waardig, misschien ouderwets. Een waardig en met respect de laatste gang de straat uit.

Onderweg was er een ijzige stilte in de volgauto. Pa bleef maar kijken op z'n horloge. Ik legde even m'n hand op zijn been, maar voelde dat hij dat liever niet had.
De stoet reed langs mooie plekjes; het Spaarne, reünie van Brederode, Uilenburg, richting Driehuis. Het was bewolkt en druilerig weer.

Op Westerveld aangekomen, werden we naar de familiekamer gebracht. In een andere ruimte was het redelijk druk met mensen. Nog even met Nady gepraat; wil je het doorzetten, je speech? Anders geven we nu een kopie van de tekst af. Nee, ik wil het zelf doen. Oke.
Na kopje koffie, werden we begeleid richting het crematorium. Dat is een wandeling van 10 minuten, licht omhoog.
Wij voorop, anderen achter ons aan. Als een stil lint liepen we omhoog.


Bij binnenkomst in de Dudok-zaal speelde het eerste muziekstuk.
Pa, Martha en Jan liepen naar rechtste voorste bank. Daar was geen plaats genoem om daar aan te sluiten, dus gingen Nady en haar gezin en ik op de linkerbank voor zitten. Mijn neefje naast mij, daarnaast nichtje, Nady en haar man.
Bij het zien van de kist met alle rouwstukken erom heen, brak Nady. Even getroost en geknuffeld. Meid je kan het!
Na het eerste muziek, legde de begeleider uit hoe de dienst zou verlopen.
Daarna werd Nady aangekondigd. Samen met haar man ging ze naar voren.
Eerst met gebroken stem, maar even later "vermande" ze zich en vertelde ze heel mooi en krachtig wat ze wilde vertellen. Naaste me zaten twee hele verdrietige neefje en nichtje. Hand in hand hebben we geluisterd naar wat Nady vertelde.



Daarna volgde het tweede muziekstuk en het dankwoord namens ons, uitgesproken door de begeleider. Voorafgaande van het derde en laatste muziekstuk werden de aanwezigen gevraagd om langs de kist naar buiten te lopen. Wij zouden als laatste afscheid nemen. En daarna gezamenlijk weer naar de koffiekamer lopen.
Die volgorde - eerst genodigden en dan wij als familie de aula verlaten, vond ik wel mooi.

We hadden aangegeven dat we het in de koffiekamer informeel wilde houden; niet in een rij staan om een lint handen te moeten schudden. Maar blijkbaar is dat zo gewoon, dat dat toch ontstaat.
Dus stonden we daar; velen (her-)kende ik niet. Was af en toe een beetje "raden maar". Zei maar steeds "fijn dat u er bent'. Voelde me op een gegeven moment een "handen warmer". Iedereen had koude handen en ik niet. Raar dat dat soort dingen opvallen.

Nadat de handen allemaal voorbij waren, konden wij eindelijk een kop koffie drinken.
Met die kop ben ik naar buiten "gevlucht"....roken.
Al gauw kwamen een stel nichten uit Limburg bij me staan. Toen ontspande ik me eindelijk een beetje.
Binnen gingen de geijkte broodjes voorbij. Ook gemist, omdat ik buiten stond.
Op een gegeven moment vertrokken de meeste weer en bleef de familie over.

Bij de familie uit Limburg ontstond het plan om nog even wat te eten en bij te kletsen in het petit-café. Leek me een goed plan.
De volgauto zou om 15.30 weer terug naar Haarlem rijden. Mijn neefje wilde niet mee naar het petit-café, dus ging met opa en Martha en Jan mee naar Haarlem. Ik kon dan weer met Nady naar Haarlem meerijden.

Met een man of 13 vielen we het petit-café binnen waar op dat moment verder niemand zat. Was wel gezellig en ontspannen. Adressen werden uitgewisseld. Foto's van kinderen werden getoond.
Na 2 uurtjes was het genoeg en gingen zij weer op weg, de file in richting Limburg.
En wij richting Haarlem. Nog heel even daar gezeten en toen ieder weer naar zijn eigen huis.
Doodmoe.

kist gesloten

Vanmiddag is de kist gesloten.

Ik ben eerst naar pa gegaan. Martha en Jan zouden daar ook naar toe komen.
Jan had de twee versies van het dankwoord al aan pa gegeven.
"Deze wordt het" zei pa. Dat was de versie die ik aangepast had. Alleen die tekst "als u op een zonnige dag een vrolijk vogeltje ziet, denk dan nog eens aan haar" vond hij niks, dus daar kwam als slotzin de tekst van Jan dan weer.
Met een beetje ouderwets knippen en plakken, hebben we er 1 brief van gemaakt en meegenomen naar het mortuarium. Daar hebben ze het even gekopieerd en 1 exemplaar weer aan ons meegegeven. Het andere zouden ze aan de man geven die onze dienst zou begeleiden.

Daarna naar de ruimte waar mam opgebaard lag.
Ik had haar sinds dinsdag niet meer gezien. Ze lag er nog redelijk mooi bij, alleen hadden ze haar haar anders gekapt dan ze het altijd had. Ook het lipje van de rits zat niet goed. Raar dat niemand dat eerder opgevallen was.
En het stond vol met bloemen.
Op een gegeven moment pa even alleen gelaten en een kop koffie genomen.

Straks zou de kist dicht gaan.
Het was voor mij een moment van nu of nooit.
Ik weet dat pa geen foto's wil, maar ik wel. Had mijn camera wel meegenomen.
Durfde ik tegen m'n vaders wens in te gaan? Is dat respectloos?

Toen pa weer uit de kamer kwam, vrouwmoedig gezegd dat ik nog even alleen met mam wilde zijn en de deur dicht gedaan. Heb haar nog een kus op haar voorhoofd gegeven en wat woorden tegen haar gezegd en mijn tranen laten vloeien.
Daarna heel gehaast en stiekum toch wat foto's gemaakt. En maar hopen dat ze het niet door zouden krijgen. Dat hebben ze niet, of in ieder geval lieten ze dat niet merken.

Dankwoord

Vanmorgen belde Martha. Of ik misschien het dankwoord wilde schrijven of dat Jan dat mocht doen.

Ehm, tja....nou dan doet Jan het wel en dan faxen we het je zodat jij er naar kan kijken. Dan horen we wel wat je er van vind.

Twee uur later kreeg ik de fax met het dankwoord. Vond het heel onpersoonlijk en koud. Heb daarom wat teksten veranderd en erbij gezet. En dat weer terug gefaxt.
Daarop belde Martha weer; pappa beslist uiteindelijk. Natuurlijk, ik zal zondag alle twee de versies ruim uitgeprint meenemen. Dan ga ik naar Haarlem en zie ze bij pa. We gaan dan samen naar het mortuarium omdat dan de kist gesloten wordt. Vooraf kunnen we dan kiezen welke versie het wordt en die afgeven bij het mortuarium.

De twee versies ook naar Nady gemaild. Die was weer ontstemd dat er niet naar haar mening gevraagd was. Pfff...af en toe voel ik me zo klem zitten tussen iedereen.

Dit weer een beetje gesust en over de speech van Nady gesproken. Ze had hem samen met haar man nog wat aangepast, maar was nu af.
Ze vind het nog steeds doodeng, maar heeft een zekere vorm van vastberadenheid over zich.."ik zal ze een poepie laten ruiken". Go girl!

condoleance

Vanavond was het condoleren voor kennissen en familie.
Ik zou daar ook naar toe gaan, maar ik barste van de hoofdpijn en heb het afgezegd.

Zag er denk ik ook wel tegenop om daar bij die mensen te zijn die ik toch amper ken "is dat nou die dwarse dochter?". Zag dat niet zo zitten.
Het moment dat mam het hospice verliet, dat was mijn afscheidsmoment. En dat is goed zo.

Nady belde me vanavond. Zij was er wel met haar dochtertje naar toe gegaan en hebben het stukje van de kleinkinderen meegenomen. Pa, Martha en Jan waren er ook.

Het was best wel druk geweest; veel mensen uit de straat. Die hadden gezamenlijk een mooi en groot rouwstuk laten bezorgen. Verder een paar ex-collega's van pa en mensen die Nady niet kende.

Mijn nichtje durfde nu dichter bij de kist te komen en heeft een briefje van haar aan oma in de kist gelegd. Heel lief.

Nady vertelde schorvoetend "je zal het denk ik niet leuk vinden, maar er staan toch namen om ons stukje". Natuurlijk...had ik kunnen verwachten.
Ben te moe en lamgeslagen om me er nog druk om te maken. Het bevestigd alleen maar weer wat ik al wist.

stiekum geregeld

Zat me totaal niet lekker dat er geen geluidsopname gemaakt zal worden.
Vooral voor Nady is dat denk ik zo belangrijker. Als het haar gaat lukken om de speech te houden, dan is het fijn als ze dat achteraf mog eens rustig kan horen.

Stoute schoenen aangetrokken en vandaag telefoontje gepleegd en mailtje gestuurd naar begrafenisondernemer.


Geachte heer xxxxx,

Maandag 29 oktober a.s. wordt op Westerveld afscheid genomen van mijn moeder, mevr. xxxxxx.
Tijdens de bespreking op 23 oktober jl. had mijn vader aangegeven geen opname/CD te willen laten maken van die uitvaartplechtigheid.

Ik weet dat mijn jongste zusje en haar dochtertje gaan proberen een toespraak te houden. Daarom zou ik toch graag een CD-opname willen laten maken.

Ik heb vanmiddag telefonisch contact opgenomen met de Zijlweg en met een collega van u gesproken.
Probleem is namelijk dat mijn vader geen CD wil, maar 2 dochters wel.
Uw collega vertelde mij dat het mogelijk is om de opname te laten maken en een CD daar van te branden, buiten het contract en mijn vader om. Ik zou dan bericht krijgen als de CD klaar is en deze op de Zijlweg op kunnen halen tegen contante betaling.

Graag wil ik van deze mogelijkheid gebruik maken, maar dan wel met de garantie dat dit echt buiten mijn vader en oudste zus en zwager omgaat.

Het hebben van de CD vind ik belangrijk voor mijn jongste zusje en haar dochtertje…vooral voor later.
Uw collega heeft gezegd dat ze het e.e.a. al in werking zal zetten.

Ik bevestig u met dit emailbericht dat ik hiermee opdracht verstrek voor het maken van de CD en dat ik deze, na bericht van uw kant, op zal komen halen tegen contante betaling.

Bij voorbaat hartelijk dank voor uw medewerking!



Toen ik het Nady vertelde was ze ontroerd, dat ik het toch voor elkaar gekregen heb.
Nu maar hopen dat het goed gaat.

zowaar reactie van de politiek

Vanmiddag zowaar een reactie op mijn "frustie" mailtje aan 7 leden van de commissie "Gezondheidszorg & Welzijn" van de tweede kamer gekregen. Van iedere partij 1.
Had dat 13 oktober jl. verzonden.
Dit is de eerste reactie en was namens Agnes Kant van de SP.

Was het al weer bijna vergeten.
Vind het best raar dat er geen andere reacties zijn gekomen.

Als ze geen tijd hebben om te reageren op e-mails, moeten ze hun e-mailadressen niet bekend maken. Als ze dat wel doen, vind ik dat ze er ook op moeten reageren.
Ik snap wel dat ze wel meer dingen te doen hebben dan dit soort mailtjes te beantwoorden, maar wat ik zeg...als je het niet kan/wil beantwoorden maak dan je e-mailadres niet bekend.

Maar ja, zal wel aan mij liggen dat ik de normen en waarden van de politiek niet snap.



Beste mevrouw xx,

Hierbij wil ik uw namens Agnes Kant bedanken voor uw mail.
Wat moet het ontzettend moeilijk zijn voor u en uw familie om dit allemaal te moeten door- en meemaken. Ik herken wel wat u beschrijft. Het komt inderdaad veel vaker voor. Vredig thuis kunnen sterven is heel vaak niet mogelijk.
U heeft gelijk als u stelt dat mensen heel erg afhankelijk zijn van familie leden en/of vrienden en kennissen die verstand hebben van zorgverlenen. Ik krijg regelmatig mails binnen van mensen als u en uw zus die enorm schrikken, juist als je een achtergrond in de zorg hebt herken je zaken op het gebied van kwaliteit van zorg veel eerder en sneller. Het inzetten van enkel onervaren mensen in terminale zorg kan natuurlijk niet, maar gebeurd dus toch. Vreselijk.

De SP verzet zich al jaren tegen deze afkalving van de zorg. Wij vechten voor een menswaardige zorg, de menselijke maat moet terug in de zorg! Juist in situatie als die u beschrijft.

De staatsecretaris heeft onlangs in een debat gezegd dat mensen die thuis willen sterven dat moeten kunnen doen. Uw mail bewijst ons dat het dus nog steeds niet mogelijk is. We zullen haar daar dan ook zeker mee confronteren en hopen dat we uw brief daar als voorbeeld voor mogen gebruiken.

Mocht u nog de energie hebben dan kan u uw brief ook naar de klachtencommissie, de cliëntenraad en Inspectie sturen. Mocht u daar reactie op krijgen dan hoop ik dat u mij een afschrift kan sturen. Ik kan enkel ook volledig begrijpen dat uw hoofd daar niet naar staat. Het is enkel maar een een tip, indien u toch nog wat meer met u ongeloof, boosheid en verdriet wilt doen.

Ik wens u en uw familie heel veel sterkte in deze moeilijke tijd.

Met vriendelijke groet,

Fractie medewerker SP tweede kamer fractie
Gezondheidszorg & Welzijn


Heb maar een mailtje terug gestuurd dat mijn moeder inmiddels overleden is en dat ik op dit moment niet de energie heb om hier verder mee bezig te zijn. Misschien komt dat later wel weer.

afscheid van oma

Nady is samen met haar man en dochtertje naar het mortuarium geweest.
Mam lag er nog mooi bij.

Mijn neefje wilde niet mee. Hij vind het heel erg moeilijk; praat er niet over en doet net alsof het hem niets doet dat oma overleden is. Tja het is een gozer én een puber met z'n 15 jaar. Is ook moeilijk.
Mijn nichtje is daarintegen heel verdrietig, maar ook wel nieuwsgierig.
Ze dorst niet dicht bij de kist te gaan staan, dus bleef samen met Nady hand in hand bij de deur staan. "Het is net of oma slaapt."
"Ja hè."
"En nu heeft ze geen pijn meer."
"Nee"

Vanmiddag hebben mijn neefje en nichtje samen een rouwstukje uitgezocht.
Het wordt een hartvorm met oranje bloemen; de lievelingskleur van mijn nichtje.
Vrijdag gaan ze het ophalen en naar oma brengen.

afscheid en regelen

Gisteren hebben Nady en ik afscheid van mam genomen in het hospice.

Toen we aankwamen stonden er buiten aan weerszijde van de ingang van het hospice windlichten met een brandend kaarsje. Dat stond er anders nooit; zei tegen Nady dat dat misschien wel voor mam was. Bij de receptie zat een vrijwilligster die we nog niet eerder gezien hadden, maar toen we zeiden dat we voor onze moeder kwamen condoleerde ze ons en wenste ons sterkte. Binnen stonden ook allemaal theelichtjes te branden aan weerskanten van de gang en er klonk rustige muziek. Vroeg haar of dat voor mam was. Ja....dat doen we altijd. Vond ik zo mooi en eerbiedig!
Pa, Martha en Jan zaten in de familiekamer op ons te wachten. Mam lag op haar "eigen" kamer. Pa ging ons voor. De aanblik was heel emotioneel. Ze had het zacht groene pakje aan wat Nady een tijdje terug met mam samen had uitgezocht.
In haar handen had ze het armbandje van haar kleindochter. Heel mooi.

Nady bleef eerst even op een afstandje staan; vond het moeilijk om dichterbij te komen. Ik ben wel naar mam toegegaan en heb haar een kus op haar voorhoofd gegeven "het is goed zo meisje".
Nady kwam er ook bij staan; eerst beetje onwennig, maar dat zakte af toen ze zag dat mam er zo "tevreden" en vredig bij lag. Haar hoofd lag een beetje scheef en haar mond stond een klein beetje open, waardoor het leek alsof ze een kleine glimlach op haar mond had.

Ik vond het heel erg jammer dat pa er de hele tijd bij bleef. Ik had zo graag van dat plaatje een foto gemaakt. Sommige mensen zullen dat misschien raar of zelfs luguber vinden, maar voor mij zijn zulke dingen heel waardevol.

Daarna even in de familiekamer koffie gedronken en gewacht op de rouwauto.
Die kwam om 13.00 uur. Martha ging samen met een verpleegkundige en de twee mannen de kamer binnen. Even later kwamen ze naar buiten; mam lag in een dichtgeritste zwarte lijkenzak op de baar. De mannen liepen eerst de verkeerde kant op, dus moesten terug. Spontaan gooide ik eruit "ze krijgt nog een ere rondje". Dat brak even de spanning.
Wij volgden de mannen met de baar de gang op. Er klonk zacht muziek en aan weerszijde van de gang stonden alle vrijwilligers en verpleegkundigen; toen braken Nady en ik. Nu is het echt...nu is het echt gebeurd...ze is dood.
Hand in hand liepen we met gebogen hoofden jankend het hospice uit. De laatste reis van mam was begonnen.
Met twee auto's reden we achter de rouwauto aan, naar het mortuarium op de Zijlweg in Haarlem. Daar reed de rouwauto het terrein op en zijn wij door gereden naar het ouderlijk huis.


We waren er net toen de begrafenisondernemer kwam. Gewapend met een laptop en printer nam hij stap voor stap alles met ons door. Eerst de formaliteiten, daarna de zaken die besloten moesten worden.

De crematie zal maandag 29 oktober plaatsvinden. Vrijdag was te vroeg, omdat de mensen de kaart waarschijnlijk donderdag zullen ontvangen. Het werd dus of zaterdag of maandag. Om de familie uit Limburg de tijd te gunnen om het een en ander te regelen, hebben we voor maandag gekozen.

De man richtte zich - uiteraard - hoofdzakelijk naar pa. Maar die kon gewoon niet meer denken, was totaal op en verdrietig.
Ik zat naast hem en merkte gewoon dat het hem op dat moment gewoon niets kon schelen. Er kwam een map te voorschijn met allerlei kisten, waar hij een keuze in moest maken. Het was een vrij dikke map, maar na 1 bladzij omgeslagen te hebben vond hij het wel goed denk ik...doe die maar. Wat vinden jullie? Martha en Jan, "het is jouw keuze". Vond ik heel naar; zien jullie nou niet dat hij gebroken is en nu wel steun nodig heeft? Ik keek Nady aan en begrepen wat we alle twee dachten; dit is een "seintje" naar ons dat pa de beslisser moet zijn. Niet wij.
Dat waren we ook zeker niet van plan, maar overleggen kan toch geen kwaad?

Vanaf dat moment voelden Nady en ik ons nogal op ons hoede en ook teleurgesteld. Wat kunnen we wel en niet zeggen? Het is het niet waard om ruzie te maken, maar het is zo verschrikkelijk jammer dat we niet kunnen zeggen wat we denken.

Toen er de rouwkaart aan de orde kwam, haalde Jan een papier uit zijn tas en zei dat ze dachten aan zoiets. Was een concept met een blauwe en groene rand erom heen. Dát kan niet, zei de man. Oh, oke. De map met rouwkaarten kwam te voorschijn; dit zijn de mogelijkheden. Ook hier bladerde pa een beetje gedachteloos doorheen. Ik zag er een met heel vaag vogels; mam hield er van om naar vogeltjes te kijken. Dus vroeg ik of pa dat niet iets vond. Ja? En liet het aan Jan zien. Nee, vind ik niks. Dus werd er uiteindelijk een blanco gebroken witte kaart uitgekozen.

Dan de tekst; de man had een A4tje met iets van 40 standaard teksten. Een tijdje terug had ik op internet gezocht naar mooie teksten die pasten bij mam en geschikt zouden kunnen zijn voor op de rouwkaart. Met een blik naar Nady van "ik doe een poging", pakte ik dat lijstje uit mijn tas en gaf dat aan pa.
Ja, deze vind ik ook wel mooi, of niet? En gaf het aan Jan "nou, daar heb ik helemaal niets mee." Pa koos toen maar een standaard tekst van het A4tje van de begrafenisondernemer.

Qua muziek kwamen we er ook niet uit. Pa wist het niet. Ik heb nog een poging gedaan om een stuk uit Carmina Burana voor te stellen. Dat heeft mam ooit met het koor gezongen en vond ze altijd heel mooi. Had ze ook tegen Nady een tijdje terug gezegd. "Nou dat zien we wel. Kunnen we de muziekkeuze later nog doorgeven?"
"Ja hoor, als we dat uiterlijk vrijdag weten is dat goed."

De man vroeg of er gespeecht zou worden. Jan "oh nee, dat kan ik niet".
Nady en ik keken elkaar verbaasd aan. Nady heeft het tijdens haar gesprek met mam beloofd en was al een tijdje bezig met een concept. Ze had het me al een keertje laten lezen, vond het heel mooi. Waren haar woorden, recht uit het hart en wat ze mam nog wilde zeggen. Maar ze twijfelde of ze het wel kon. Met de man besproken of het mogelijk is dat iemand van hun het overneemt als het Nady niet meer lukt. Geen probleem. Dan is het wel prettig als zij de tekst van te voren krijgen. Oke, zorgen we voor.
Op de vraag of er een geluidsopname gemaakt moest worden die dan op een CD gebrand zou werden, werd stellig "nee, is niet nodig" geantwoord.

$%^$@ Jan is aangetrouwd! Maar hij werpt zich op als de man die het allemaal wel weet en zal regelen.
Werd daar zo boos om. Maar ja, vooral niets laten merken. Is niet het moment daarvoor.
Later heb ik hem nog wel even "terug gepakt". Hij had tekst waarin de huisarts, de oncologie verpleegkundige en het hospice bedankt werden. Dat moest ook op de kaart. Er stonden wel voorletters bij de oncologie verpleegkundige, maar niet bij de huisarts. HA! Vind dat als je bij de een voorletters gebruikt, je dat ook bij de ander moet doen. Beide wel, of beide niet.
"Oh, ehm, ja" volgde er schamper. Heel slecht van mij, maar dat voelde toch even als voldoening. Ik ben niet helemaal achtelijk!
Na ruim 2 uur was alles besloten en vertrok de begrafenisondernemer weer.
Hij had een stapeltje enveloppen voor de rouwkaarten achter gelaten, zodat we die alvast konden gaan schrijven. Nady en Jan begonnen daar alvast mee.
Gezegd dat ik dat niet ging doen, omdat ik als linkse poot nooit recht kan schrijven zonder lijntjes.

Ondertussen was Nady's man ook gekomen. Samen nog even koffie gedronken.

Jan zei dat hij de volgende dag samen met pa de rouwstukken zou gaan regelen en alvast een klein bloemstukje zou meenemen zodat er nu al wat stond bij de kist.
Er werd besloten dat er 1 rouwstuk namens pa zou komen en 1 namens de 3 dochters met aanhang. Nady wilde zou met kinderen zelf een rouwstukje uit gaan kiezen voor oma.
Ik vroeg wat er op de linten zou komen te staan "de kinderen" of alle namen?
Nee, de kinderen want alle namen passen er niet op. Oh, oke, want als de namen er wel op komen zou ik het fijn vinden als Em er ook bij komt te staan. Nee, we doen "de kinderen". Oke.

Daarna ben ik vrij snel vertrokken. Was het behoorlijk zat.

's Avonds Nady even gebeld.
Er is gebeurd waar we alle twee bang voor waren.
Dingen die wij voorstelden werden door Jan van tafel geveegd.
Pa kunnen we het niet kwalijk nemen, die is overmand door verdriet en gewoon helemaal op. Dat Martha haar man zo zijn gang liet gaan en dat wij ons maar weer aanpasten om de "lieve vrede" , daar balen we wel van.

Ik realiseerde me weer waarom ik het contact met Martha en Jan in 1985 verbroken had. Het klikt gewoon niet.

terug naar Haarlem

Jan belde; heeft kunnen regelen dat de begrafenisonderneming mam om 13.00 uur op komt halen. Dus als we willen, kunnen we nu nog naar mam in het Hospice.

Om 14.30 komt de begrafinisondernemer thuis om alles door te nemen. Als we willen mogen we daar ook bij zijn.

Nady gebeld; ik ga haar ophalen en samen naar het hospice. Daarna naar Haarlem voor het gesprek met de begrafenisondernemer.

Om 8.00 h belde Martha weer; ze waren klaar met afleggen en mam lag er mooi bij.

Ze vroeg of ik nu nog naar het hospice wilde komem om afscheid voordat ze naar het mortuarium gaat.
Eerste instantie had ik ja gezegd, maar later bedacht ik me dat ik dan midden in de files zou zitten. En Nady wilde met haar dochter mee naar school om het uit te leggen, dus die gaat ook niet naar Alkmaar.

Vermoedelijk kunnen we haar vandaag wel zien in het mortuarium in Haarlem. Welke hangt af van waar er plaats is en waar de begrafenisondernemer mee samenwerkt.

Overleden

Martha belde om 5.30 uur; mam is vannacht om 4.25 uur rustig overleden.

Martha sliep op de kamer bij mam. Werd op een gegeven moment wakker omdat de ademhaling veranderde. Ze was naast mam gaan zitten en kort daarop was het gebeurd.

Martha is naar haar huis gegaan en het pa persoonlijk verteld. Samen zijn ze weer terug naar de hospice gegaan. Daarna heeft ze ons gebeld.

Martha gaat mam nu samen met die vriendin die in de hospice werkt, afleggen.
Daarna belt ze weer.

Ik voel me, tja wat voel ik....veel; leeg, moe, opgelucht, verdrietig.

Telepathie?

Em belde me net wakker.
Hij was wakker geworden door een gevoel dat het nu echt niet goed ging.
Dat ze er klaar voor was en dat ik me moest voorbereiden.

Heel bijzonder vind ik dat, maar ook wel een beetje eng.
Weet niet wat ik er mee moet. Ben wel meteen klaar wakker.

Een half uur nadat ik weg was, werd mam blauwig en erg onrustig.

Omdat ik onderweg was en ik had gezegd dat ik iedere keer als ik weg ging afscheid van haar nam, heeft Martha gewacht met bellen totdat ik thuis was.
Ze had het idee dat het toen wel echt snel zou aflopen. Maar rond 21.00 h belde pa vanuit Martha's huis, dat ze weer stabiel was.

loslaten

Vanmiddag bij mam geweest. Pa was er ook en omdat Martha nog niet geslapen had, hebben we haar even naar huis gestuurd zodat ze misschien toch even kon slapen.

De ademhaling van mam was erg onregelmatig wat ik best wel moeilijk vond om aan te horen. Een tjdje met pa zitten praten. Over dat ze zo sterk is, zijn twijfels over waar je nou goed aan doet; aanraken of niet.
Op een gegeven moment haalde mam heel diep adem en bewoog ze even en daarna was het even stil. Pa schoot overeind "daar gaat ze...het is gebeurd!". Mijn hart zat in m'n keel; eigenlijk meer door de reactie van pa dan om mam. Wist niet wat ik het eerst moest doen, pa opvangen of naar mam om te kijken of het echt zo was.
Toen begon ze weer oppervlakkig adem te halen. Stond samen met pa met tranen in onze ogen naast haar bed; pols gevoelt - zwak, maar voelde nog een polsslag. Nee, ze is er nog. Verpleging gebeld. Die kwamen direct. Even de situatie aangekeken en pa samen met de verpleging even alleen in de kamer gelaten. Ben in de binnentuin met een kop koffie en een sigaret gaan zitten om zelf ook even van de schrik te bekomen.

Je weet dat het onvermijdelijk is en stel je erop in, maar als het dan lijkt te gebeuren voor je ogen, is dat behoorlijk heftig.

Na 10 minuutjes weer de kamer in gegaan. Er was nog een vrijwilligster die met pa zat te praten. Heb even koffie voor ze gehaald en ben er bij gaan zitten.
Nog een tijdje zitten praten; dat de kracht van een mens soms onvoorstelbaar is.
De ademhaling bleef wel onregelmatig en de pols was niet meer zo krachtig, maar mam had wel een bepaalde rust over zich.
Alleen toen ze later die middag gedraaid werd, maakte ze een kreunend geluid en vertrok haar gezicht. Toch een blijk van pijn? Omdat de verpleging dat idee ook had, hebben die contact met de arts opgenomen en werd de medicatie aangepast.

Later kwam Nady. Toen is pa naar Martha's huis gegaan om daar even te eten. Ik wilde Nady niet alleen laten, dus samen bij mam gezeten en wat bijgepraat. Later kwam Martha; die had toch een beetje kunnen slapen en had van pa gehoord wat er vanmiddag gebeurd was. Hij was na het avondeten naar bed gegaan; was op.

Ik ben toen weer naar huis gegaan en heb onderweg even snel wat eten opgehaald.

Ze kiest haar moment

De morfine wordt steeds weer verhoogd om ervoor te zorgen dat ze het zo aangenaam mogelijk heeft. Ze heeft daardoor in ieder geval geen pijn.
Haar ademhaling is soms heel "reutelig" en soms lijkt het of ze ligt te kreunen. Maar ze is niet benauwd en dat kreunen is eerder een willekeurige reactie van het lichaam, dan dat ze kreunt van ongemak of pijn, volgens de verpleegkundigen.
Hoewel je dat dan wel weet, is het op zo'n moment heel naar om te zien en te horen.

Soms weet je ook niet waar je goed aan doet; moet je haar wel vasthouden, strelen, troosten of kan je haar beter niet vasthouden zodat het loslaten van "het leven" misschien wat gemakkelijker voor haar wordt. Niemand kan daar antwoord opgeven en ik denk dat we het allemaal doen zoals het op dat moment goed voelt.

Het is een sterk meisje; ze vecht voor wat ze waard is.
De afgelopen week zijn Nady en ik er een paar keer stel op sprong naar toe geraced omdat de situatie heel kritiek was. Nady en ik moeten ieder 5 kwartier rijden en als we dan aankwamen stabiliseerde de situatie zich weer enigszins.

De verpleegkundigen en vrijwilligers zijn echte schatten! Ze leven erg met ons mee en zorgen ook een beetje voor ons; dat er koffie en thee is, maken een praatje of geven troost als we daar behoefte aan hebben.

Eerlijk gezegd had niemand van ons en van de verpleegkundigen verwacht dat ze de afgelopen week nog mee zou maken.
Zo zie je maar; ze "kies" haar eigen moment...pas als zij er klaar voor is. En dat is het blijkbaar nog niet.

Vandaag ga ik in het begin van de middag er naar toe; Nady komt eind van de middag en lost me dan af.
Vannacht heeft pa bijna niet geslapen. Hij was net even bij haar, maar nu weer proberen iets te slapen.
Zo kijken we maar per dag hoe we het allemaal kunnen doen. Verder dan een dag kijken we ook maar niet.
Wie weet komt ze deze week ook weer door, maar voor het zelfde geld piept ze er ineens tussenuit. Ik ben er van overtuigt dat het pas gebeurd als zij er klaar voor is....eerder niet.

Martha heeft vannacht gewaakt. Nady is vanmiddag geweest en ik van 17.00 tot 20.30uur.
Pa en Jan kwamen af en toe even langs. Die twee zijn vanmiddag even een stukje wezen wandelen.

Polsslag is nog steeds regelmatig en krachtig. De ademhaling wel onregelmatig, maar er komt niet meer zoveel vocht uit haar mond.

Op terugweg bij de McDonalds bij de opstijgbaan van Schiphol (Hoofddorp?) even ongezonde zooi gegeten en dom voor me uit zitten kijken naar de opstijgende vliegtuigen. Ben moe en ook zou wel naar verweggiestan willen.

Hemelbed

Omdat Nady het weekend de auto heeft, lossen we elkaar nu wat vaker af.
Scheelt mij even die extra ritjes om Nady steeds op te halen en terug te brengen.

Martha is er in ieder geval snachts en slaapt dan op de kamer bij mam. Ze is gewend om nachtdiensten te draaien en heeft er geen moeite mee.
Pa komt en gaat wanneer hij wil. Jan gaat meestal met hem mee; even zorgen voor wat afleiding.

Begin van de avond heb ik Nady afgelost.
Onderweg naar Alkmaar was de lucht heel bijzonder. Het leek wel alsof er een fluffy bedje in de lucht hing... de "hemel" maakt een heerlijk zacht bedje voor mam klaar. Ik ben niet gelovig, maar die gedachte kwam even bij me op.
Al rijdend even snel een foto van gemaakt.



Martha vertelde dat mam vanmiddag bij het verzorgen en draaien, kreunde en een van pijn vertrokken gezicht trok. Nady was daar bij en was daar erg van overstuur geraakt. "Ze heeft pijn, dat wil ik niet!".
Het is heel moeilijk om te bepalen of het inderdaad van pijn was of een onbewuste reactie. Ze houden het wel in de gaten.
Haar pols is nog steeds krachtig, maar de ademhaling is soms onregelmatig en reutelend.

Van 13.30 tot 20.30 uur in hospice geweest.

Eerst tijdje met pa.
Om circa 15.30 uur Martha gebeld omdat het slechter ging. Zij en Jan zijn meteen gekomen.
Nady ook gebeld; die heeft haar man direct gebeld en gevraagd of hij z.s.m. naar huis kon komen, zodat ze met de auto naar Alkmaar kon komen. Ze kwam rond 19.30 aan.

De morfine loopt via continue pomp. Ademhaling is erg reutelig en onregelmatig. Ze ligt het meest op haar rechter zij omdat dan het vocht het beste uit haar mond kan lopen.

om niets

Martha belde net; als het zover is zal mam toch in Haarlem opgebaard worden.

Bleek dat het hospice iemand maximaal 2 dagen kan/mag opbaren (volgens Martha). Dus daarna zou ze toch ergens anders naar toe moeten. Daarom hebben ze besloten om dan toch maar meteen Haarlem te doen.

Wel grote opluchting bij mij, maar waarom niet eerst geinformeerd bij het hospice wat de mogelijkheden waren voordat deze trammelant ontstond? Of gebruikt ze dit als "excuus" reden?

Gisteravond had ik het er nog over met Nady; die was ook helemaal over de rooie hierover. "Zie je wel, hier was ik bang voor. Zij bepalen, zonder overleg".

Achteraf gezien allemaal toestanden voor niets.
Ik hou me hart vast voor straks.

onenigheid

Martha belde om te zeggen dat pa besloten heeft dat mam na het overlijden opgebaard zal worden in het hospice in Alkmaar.

Daar werd ik heel boos om. Waarom Alkmaar en niet in Haarlem?
In Haarlem heeft ze 55 jaar gewoond! Zo ontneem je mensen uit Haarlem de kans om afscheid van mam te nemen! Het zijn veel oudere mensen en voor hun is een reis naar Alkmaar niet zo gemakkelijk. Daarmee ontneem je mam om het afscheid te krijgen wat ze graag zou willen. Ze vond het altijd prachtig als ze aandacht kreeg; dit is de laatste keer dat dat dan nog kan, en dat wordt haar dan ontnomen!
"Tja, is een keuze van pappa."
Is dat zo? Wordt hij niet "gestuurd" in zijn mening? I
k kan me voorstellen dat pa mam wil "beschermen" en niet meer wil laten zien zoals ze nu is, maar dan kan je er altijd nog voor kiezen om de kist te sluiten.
Maar ik vind dat de mensen recht hebben om afscheid van mam te nemen. "Er zullen toch niet veel mensen komen, en we ontnemen ze toch niets? Ze kunnen gewoon naar Alkmaar komen." Voor velen zal dat te lastig zijn.
"Nou ja, hoe dan ook het is een keuze van pappa."

Oei wat ben ik boos. Waarom nou?

Coma

Mam ligt nu in echt coma. Ze krijgt nu de mofine via een onderhuidse canule toegediend. Op die manier schijnt de afgifte geleiderlijker maar ook directer te gaan.

Martha waakte vannacht (17/18 okt) en heeft Nady en mij rond 1.50 uur gebeld omdat het er toen heel slecht uit zag.

We zijn meteen gekomen en kwamen om 2.30 uur bijna tegelijk aan. Toen was het weer een beetje gestabiliseerd.
De ademhaling is heel wisselvallig, soms met hele lange tussenpozes. Maar mam is er niet onrustig of erg benauwd onder.
Ze reageert niet zichtbaar meer op stemmen of aanraking.

We hebben tot 4.45 uur met z’n drietjes bij haar gezeten; toen zijn Nady en ik weer naar huis gegaan.

Pa heeft het er heel moeilijk mee. Hij wil haar niet zien lijden, maar kan nog niet afscheid van haar nemen. Hij zou het wel over willen nemen van haar.
Vind het moeilijk om hem zo te zien worstelen. Dat verdriet, die wanhoop en onrust in zijn ogen en lichaam; raakt me heel diep. Hij kan/wil zich niet laten troosten; dat geeft me zo'n machteloos gevoel.

Hij vind het ook moeilijk dat ik foto’s gemaakt heb in de voorgaande dagen toen mam er in mijn ogen nog redelijk goed uit zag en ze nog zo kon lachen dat ze zo genoot van de waterijsjes. Het ijsprinsesje :)
Ik begrijp het wel een beetje; hij wil zijn vrouw beschermen en niet "afgetakeld" laten fotograferen.
Maar ik heb weer behoefte om ook dat vast te leggen; is een onderdeel van het stervensproces en een herinnering. Het is puur voor mezelf; ik ga er echt niet mee lopen leuren. Maar ja, het is zijn lief en ik wil er ook geen toestanden om maken, dus zal zijn wens respecteren.

Waterijsjesdag!

Vanmorgen eerst naar Lelystad gegaan en even bij Nady thuis zitten kletsen. Daarna samen naar Alkmaar om Jan af te lossen.
Martha en pa waren er vannacht gebleven en zijn rond 9.30 h toen Jan kwam, naar Martha's huis gegaan om daar even te gaan slapen.
Wij kwamen rond 15.00 uur aan. Rond 22.00 uur kwamen pa en Martha ons aflossen en zijn we weer naar huis gegaan.

Mam was heel erg moe, maar wel helderder (opleving?). Door de medicatie heeft ze geen pijn en de benauwdheid is ook weer wat minder geworden. Ze had wel erge dorst, maar drinken ging niet zo goed.
Dus.... kwamen de waterijsjes weer op de proppen. Zachtjes een klein hapje in haar mond laten smelten. Daar genoot ze zo van! Ze bleef maar zeggen "wat een wonder, dat ik dat nog kan".
Ik denk dat de morfine invloed op haar beleving heeft, maar het was hoe dan ook heel bijzonder. Net een klein kind dat stiekum met z'n handen in de snoeppot zat...beetje ondeugend vragen: "mag ik er nog een??" Tuurlijk, als u dat lekker vind en niet misselijk ervan wordt, waarom niet? En dan zei ze weer met een grote glimlach "het is een wonder". Ze voelde zich prettig en hoopte dat het zo bleef. Of dat nou door de morfine kwam of niet maakt niets uit. Ze had even grote pret en dat pakt niemand haar meer af.

Nady's dochtertje had een tekening voor oma meegegeven.
Allemaal kusjes en bloemetjes voor oma. Met de woorden "dag lieve oma, ik hou van je en zal je noooit vergeten". We vonden het wel moeilijk; wel of niet aan mam laten zien? Raakt mam er door overstuur? Omdat we doorkregen dat mam niet goed meer kon zien, heeft Nady hem laten zien en verteld dat er "dag lieve oma, ik hou van je" op stand. Niet dat ze oma nooit zal vergeten, omdat we bang waren dat dat te confronterend met het nadere sterven zou kunnen zijn. En ze had net zo'n "goede" middag. Mam kon de tekening inderdaad niet goed zien, maar was blij met de tekening "ach, de lieverd". Daarmee was het goed en kwam de boodschap over. Haar kleinkind had een mooie tekening voor haar gemaakt.


Ik heb van die momenten een paar foto's gemaakt en met mijn mobiel haar woorden opgenomen. Voor Nady en mij een dierbare herinnering aan "de waterijsjes dag".

contact

Na een korte nachtrust eerst Martha gebeld om te horen hoe het ging.

Ze was iets helderder dan vannacht en haar polsslag is vrij krachtig en regelmatig. De ademhaling is nog wel moeilijk en onregelmatig. Het is lastig om haar een zo prettig mogelijke houding te geven waarbij ze zo makkelijk mogelijk adem kan halen, maar wat geen extra pijn heeft.

Pa was nu naar Martha's huis om toch te proberen iets te slapen, want dat had hij vannacht amper gedaan. Jan zou Martha straks aflossen zodat zij ook even kan slapen.

Omdat ik ook lichtelijk gebroken was, afgesproken dat ik er morgen heen ga. Tenzij het natuurlijk eerder nodig is. Zal met Nady overleggen of ze misschien toch mee wil.

Ook afgesproken dat ik de familie in Limburg op de hoogte zal brengen.
Omdat tante A. soms zo verward is, met nichtje T. afgesproken dat ik haar steeds via e-mail op de hoogte hou en dat zij het dan persoonlijk aan haar moeder verteld.
Ome S. kreeg ik uiteindelijk pas savonds te pakken. De man is zo doof en hoort blijkbaar de telefoon haast niet. Toen ik hem sprak, hoorde ik een voetbaldwedstrijd op tv; geluid stond keihard. Vraag me af of hij wel alles goed verstaan heeft wat ik gezegd heb, maar ik heb mijn best gedaan. Heb er geen energie voor om me daar ook nog zorgen om te maken.

verslechtering

Zondag ging het ineens vrij snel slechter.

Aan het begin van de middag kreeg ze meer pijn en zijn de medicijnen bijgesteld.
Drinken ging haast niet meer en ze had geen interesse meer in de vogeltjes.

Aan het eind van de middag werd haar ademhaling en polsslag erg onregelmatig en dommelde steeds sneller in slaap.

Pa was er al en Martha werd rond 17.30 uur gebeld omdat het steeds slechter ging.
Rond 21.00 hebben ze Nady en mij gebeld om te zeggen dat het niet goed ging.
Nady en haar man, en ik kwamen rond 22.10 uur bijna tegelijkertijd aan bij het hospice.

Mam was comateus. Af en toe was ze heel even bij; dan ze reageerde nog met glimlachend op een grapje van pa. En ze heeft bewust ervaren dat wij er waren. Maar ze had geen energie meer om veel te zeggen; ze zakte steeds dieper weg.

Haar lichaam laat haar nu echt in de steek en ze is naar mijn gevoel te moe om nog lang te vechten.

Nady en W. zijn na een uurtje weer naar huis gegaan. Mede omdat pa het maar niks vond dat de kinderen nu alleen thuis waren.

Ik ben rond 2 uur weer naar huis gegaan. Ze was toen weer wat rustiger en zonder pijn, maar ze had nog steeds een erg onregelmatige ademhaling.

Pa bleef en zou proberen wat te slapen op het extra bed op de kamer bij ma.
Martha blijft de hele nacht in het Hospice.

Morgenochtend ga ik haar aflossen, misschien samen met Nady.

Het is goed zo en we hopen allemaal – hoe moeilijk het afscheid nemen en loslaten ook is, dat ze snel haar welverdiende rust zal krijgen.

Even er tussen uit

Nu de zorg bij het hospice ligt, ga ik het er even tussen uit. Ben gefrustreerd en doodmoe; moet even bij tanken.

brief aan politiek

Uit frustratie een mailtje gestuurd naar 7 leden van de commissie "Gezondheidszorg & Welzijn van de tweede kamer. Van iedere politieke partij een.

Geachte mevrouw, heer,

Uit frustratie en ongeloof stuur ik u bijgaand mijn verhaal.
Geen statistiek, maar een echt verhaal over de werkelijkheid waar burgers tegenwoordig tegen aan lopen.

De heer Blok schrijft dat “Nederland één van de meest fantastische landen is om in te leven”. Maar hoe zit het met waardig sterven in Nederland?

Aan de frustratie kunt u niets doen, maar met het ongeloof over de “kromme” situatie misschien wel.

Een vriendelijke groet,

Bijlage:


Soest, 13 oktober 2007

Geachte dames, heren,

Mag ik u een verhaaltje vertellen?

Mijn moeder is 76 en vecht al 28 jaar tegen borst-en ovariumkanker (BRCa-1 gen draagster).
Na een aantal jaren kanker-vrij, werden er in 2000 weer uitzaaiingen in de buikholte ontdekt. Er zijn toen een aantal tumoren verwijderd, maar helaas was het niet mogelijk om alles te verwijderen. Ze heeft dat jaar nog wel chemotherapie gekregen, maar dit moest vroegtijdig afgebroken worden omdat haar lichaam dit niet meer aan kon.
Het ging daarna een tijdje redelijk goed – zover je over goed kan praten in zo’n situatie.
In 2005 is ze wederom geopereerd om weer een aantal tumoren te verwijderen. Het was echter nu ook weer niet mogelijk om alles te verwijderen.
Daarna ging haar gezondheid langzaam steeds verder achteruit. Ze kwam in een rolstoel terecht en er werd een traplift geïnstalleerd omdat het lopen haast niet meer ging.
In april 2006 kregen mijn ouders 1x per dag thuishulp omdat mijn vader (77 jaar) het fysiek niet meer aan kon om mijn moeder te douchen e.d..
In mei dit jaar ging de gezondheid steeds sneller achteruit. In augustus hebben de specialisten tegen haar en de familie gezegd dat zij echt niets meer voor haar kunnen doen. De begeleiding werd door de huisarts overgenomen. Ze is nog 2x poliklinisch in het ziekenhuis opgenomen om het vocht uit haar buik en achter de longen te verwijderen via een drain. Bij de tweede en laatste keer, heeft het ziekenhuis geregeld dat er een ziekenhuisbed thuis geplaatst werd en dat de status van mijn moeder gewijzigd werd naar terminaal, zodat de uren thuishulp verhoogd konden naar 11 uur.

Vanaf eind september hebben de dochters elkaar steeds afgelost, zodat zij in ieder geval 24-uur verzorging konden geven. De thuishulpen kwamen 3 keer per dag, maar waren niet altijd deskundig genoeg om een terminale patiënt te verzorgen.
De oudste dochter werkt in de verpleging en heeft actuele kennis en ervaring. Zij heeft haar maximale zorgverlof opgenomen om onze moeder te kunnen verzorgen.
Ik als middelste dochter, heb vroeger in de verpleging gewerkt en heb daardoor ook nog wel enige kennis van verzorging. Als dochters moesten wij de thuishulpen gaan vertellen hoe er getild en verschoond moest worden en goed moet zorgen dat de doorligplekken niet erger worden! Dit is de omgekeerde wereld!
Op enkeling na, hadden de thuishulpen geen ervaring met terminale patiënten. Wel geleerd in een leslokaal maar een levend mens, tja dat is toch wat anders. Die heeft pijn en moet onnodig energie verbruiken als je niet goed tilt!
Ze konden ook niet inspelen in de dagelijks veranderende situatie. De hulpen wisselden heel erg, dus kwam het voor dat iemand na 1,5 week mijn moeder pas weer eens zag. Het gebeurde dat de hulp vroeg of mijn moeder zich nog even op kon trekken aan de “papagaai” zodat we de luier konden verwisselen! De stoom kwam uit mijn oren! Je ziet toch dat mijn moeder niet eens meer zelf kan drinken en nog amper haar zakdoekje kan vasthouden; wat denk je nou?!

De familie en de huisarts hebben het kantoor van de thuishulp regelmatig gebeld en nadrukkelijk aangegeven dat er professionelere hulp nodig was. Helaas gaf dat geen soelaas.

In het weekend van 28/29 september heeft mijn moeder voor het eerst gezegd dat ze verlangde naar de dood. Na het jarenlang vechten, kon ze niet meer en was het goed zo voor haar; ze kon vanaf dat moment accepteren dat ze deze strijd dit keer niet meer kon winnen en dat ze gaat sterven.

De wens van mijn moeder was thuis te sterven. Ze wilde niet weggestopt worden. Mijn vader en wij hebben dat altijd gerespecteerd.
Maar met de ondeskundige thuishulp, werd het steeds zwaarder voor de dochters.
Met drie keer per dag thuishulpen die misschien wel goed zijn in steunkousen aantrekken, maar geen ervaring hebben met terminale patiënten die met de dag slechter worden, werd het bijna onmogelijk.
De huisartsen en oncologie verpleegkundige zijn echt schatten en gaven meer dan fantastische begeleiding en ondersteuning! Maar de “handjes aan het bed” die we zo hard nodig hadden; daar schortte het aan.

Het hoofdkantoor van de thuishulporganisatie begreep het totaal niet. Die hadden zelfs het lef om mijn vader vorige week te bellen om te controleren of mijn moeder nog steeds hulp nodig had bij het douchen en aankleden. Kunt u zich voorstellen dat mijn vader hier heel erg van overstuur raakte? Zijn vrouw waar hij bijna 53 jaar mee getrouwd is, is stervende en dan zo’n telefoontje?!

Mijn moeder maakte zich zorgen om ons en mijn vader voelde zich enorm machteloos en gefrustreerd en kon het emotioneel bijna niet meer aan. Maandag 8 oktober heeft mijn moeder samen met mijn vader tegen de huisarts en oncologie verpleegkundige gezegd dat ze dan toch maar naar een hospice wilde. Dit is direct in werking gezet en woensdag 10 oktober is ze opgenomen in het hospice in Alkmaar.

Sterven doe je stapje voor stapje. Dat is al moeilijk – voor iedereen.
Voor de familie komen daar dan ook nog eens allerlei regelzaken bij, waarbij je vaak met je kop tegen de muur aan knalt. Dit maakt het proces onnodig zwaar en frustrerend.
Wij hadden graag de wens van onze moeder gerespecteerd en haar thuis tot aan haar sterven willen verzorgen. Door onze eigen kennis en ervaring hebben wij dit lang vol kunnen houden, maar het laatste stukje wordt door het systeem onmogelijk gemaakt.
Wij zijn meer verzorgenden van een patiënt geweest, dan dochters waarvan de moeder stervende is.

Als een van de laatste frustratie kom je er dan ook nog achter dat de kosten van het Hospice van € 30,= per dag niet vergoedt wordt door de ziektekostenverzekering!
Als familie doen wij zo ongelofelijk onze best. Wij hebben het maximale zorgverlof opgenomen; we reden van Alkmaar, Soest en Lelystad steeds naar het ouderlijke huis in Haarlem en hebben er voor gezorgd dat de laatste maand er 24/7 een van ons aanwezig was. Nu de situatie onmogelijk is geworden en ze uiteindelijk toch opgenomen is in het hospice, moeten we ook nog deze kosten dragen.

Kunt u mij uitleggen: waarom wil men liever dat mijn moeder á 800,=/ 1000,= euro per dag in een ziekenhuis/verzorgingstehuis opgenomen wordt, in plaats van een Hospice dat slechts een fractie van de kosten is?

De regering heeft haar mond vol dat er meer door de familie gezorgd moet worden en over normen en waarden. Ik vraag me werkelijk af wat die zijn. Want volgens mij lopen die niet in pas met de werkelijke maatschappij; in ieder geval niet met die van mij.
De maatschappij is geen statistiek; het zijn echte mensen van vlees en bloed!

Wij willen dat mijn moeder waardig en respectvol sterft en wij zijn bereidt daar heel veel voor te doen. Maar met deze bureaucratie, onbegrijpelijke regels en scheve verhoudingen komen er wel een hele grote frustraties en machteloosheid bij die mijn ouders niet verdienen.
Dit zal ook altijd in onze gedachten blijven hangen als we aan het stervensproces van onze moeder denken.

Ik hoop echt dat mijn moeder vredig zal inslapen. Dat is dan te danken aan de bijna onmogelijke inspanningen van de familie en zeker niet dankzij de onbegrijpelijke regels en wetgeving.

Dit is een verhaal dat een werkelijkheid is. Voor u misschien een detail in het grote geheel, maar voor een burger de harde realiteit.

Ik hoop dat uw ogen na het lezen van mijn verhaal geopend worden en gaat kijken naar de echte problemen waar burgers tegen aan lopen.
We willen wel, maar de kwaliteit van dienstverlening en het systeem maakt het bijna onmogelijk.
Wij hebben dan nog het “voordeel” dat wij enige kennis van de zorg hebben, maar hoe zal het gaan met families die dat niet hebben? Dat vraag ik me wel eens af.

Hoogachtend,


Was een lang verhaal geworden, maar ik ben zo boos om deze toestanden. Klopt gewoon niet!